ΠΕΡΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

 

«1 ΤΙΜΑ ἰατρὸν πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος· 2 παρὰ γὰρ Ὑψίστου ἐστὶν ἴασις, καὶ παρὰ βασιλέως λήψεται δόμα. 3 ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται. 4 Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς φάρμακα, καὶ ἀνὴρ φρόνιμος οὐ προσοχθιεῖ αὐτοῖς. 5 οὐκ ἀπὸ ξύλου ἐγλυκάνθη ὕδωρ εἰς τὸ γνωσθῆναι τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ; 6 καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ· 7 ἐν αὐτοῖς ἐθεράπευσε καὶ ἦρε τὸν πόνον αὐτοῦ, 8 μυρεψὸς ἐν τούτοις ποιήσει μεῖγμα, καὶ οὐ μὴ συντελέσῃ ἔργα αὐτοῦ, καὶ εἰρήνη παρ’ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆς.~ 9 Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί σου μὴ παράβλεπε, ἀλλ’ εὖξαι Κυρίῳ, καὶ αὐτὸς ἰάσεταί σε. 10 ἀπόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας, καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν. 11 δὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως καὶ λίπανον προσφορὰν ὡς μὴ ὑπάρχων. 12 καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος, καὶ μὴ ἀποστήτω σου, καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία. 13 ἔστι καιρὸς ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐοδία· 14 καὶ γὰρ αὐτοὶ Κυρίου δεηθήσονται, ἵνα εὐοδώσῃ αὐτοῖς ἀνάπαυσιν καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεως. 15 ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ.»

Βυζαντινών επιστήμες

Πανδιδακτήριον Κωνσταντινουπόλεως

 Κάθε άλλο παρά "παπαδίστικη θεολογία" και τίποτε άλλο διδασκόταν στο Πανδιδακτήριον Κων/πόλεως, μάλιστα η θεολογία δεν αποτελούσε καν αντικείμενο του πανεπιστήμιου. Ο Παν. Κανελλόπουλος, στην Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, τονίζει ότι το πανεπιστήμιο ήταν οργανωμένο σύμφωνα με τα παλαιά πρότυπα των εθνικών ανώτατων σχολών. Διδασκόταν γραμματική, ρητορική (συνδυασμένη μ' αυτήν ήταν η φιλολογία), διαλεκτική (γενικότερα η φιλοσοφία), καθώς και αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική. Παράλληλα με τους κλάδους αυτούς ίσχυε ως ιδιαίτερο σύστημα γνώσεων η επιστήμη του Δικαίου. Η ιατρική μπορεί να διδασκόταν ανεξάρτητα, μπορεί όμως και συνδυασμένη μ' έναν από τους άλλους βασικούς κλάδους τεχνών και επιστημών. Και τώρα το αξιοσημείωτο (γράφει ο Κανελλόπουλος): Περίεργο είναι ότι η θεολογία δεν ήταν κλάδος σπουδών στο κοσμικό πανεπιστήμιο. Λειτουργούσε, ως ιδιαίτερο ίδρυμα που δεν είχε άμεση σχέση με το κράτος, η Πατριαρχική Σχολή, όπως και άλλες σχολές σε μοναστήρια. (Με περιφημότερη την σχολή της μόνης του Στουδίου, στην Κων/πολη.) Να αναφέρουμε επίσης ότι επί Ιουστινιανού η Νομική Σχολή ανεξαρτητοποιήθηκε και είχε 5ετες πρόγραμμα σπουδών. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στο Πανδιδακτήριο η φοίτηση ήταν δωρεάν!

Αυτά για τις σπουδές στην Πόλη την "κοινή των Ελλήνων εστία, διατριβή των μουσών, της επιστήμης απάσης διδάσκαλον, την των πόλεων βασιλίδα", όπως την χαρακτηρίζει ο Ανδρόνικος Κάλλιστος στην "Μονωδία επί τη δυστυχεί Κωνσταντινουπολει" (μετά την άλωση).

Επειδή αναφέραμε τον Νικηφόρο Γρηγορά, αξίζει να πούμε ότι πρώτος ανακάλυψε το λάθος του Ιουλιανού ημερολογίου, 250 χρόνια περίπου πριν καθιερωθεί στην Δύση το Γρηγοριανο. Άλλοι μεγάλοι θετικοί επιστήμονες... μεγάλες μορφές σαν τον Ιωάννη τον Φιλόπονο (θεμελιωτή της Ουράνιας μηχανικής 10 αιώνες πριν τον Γαλιλαίο, τελειοποίησε όργανα όπως ο αστρολάβος κ.α.), τον Συνεσιο τον Κρηναίο, τονΛέοντα τον Μαθηματικό, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο κ.α. πολλοί.

Σχολές και θετικοί επιστήμονες του Βυζαντίου

 Ι. Μερικές από τις ανώτερες και ανώτατες σχολές επί Βυζαντίου

1. Πανεπιστήμιο της Κωνσταντιπουπόλεως 5ος - 15ος αιώνας

Άκμασε από τον 10-13ο αιώνα. Τότε οι καθηγητές ονομάζονταν "φιλόσοφοι" και "μαΐστροι"

και οι έδρες "θρόνοι". Λειτούργησε μέχρι την Πτώση. Περιελάμβανε αίθουσες διδασκαλίας

αλλά και πολυτελείς βιβλιοθήκες.

2. Σχολή της Νίκαιας. Λειτούργησε στην Νίκαια από το 1204 έως το 1261.

3. Πατριαρχική ακαδημία. Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα.

4. Σχολή της Θεσσαλονίκης. Ιδρύθηκε το 1330

5. Σχολή του Μυστρά. Ιδρύθηκε το 1390

6. Σχολή της μονής του Προδρόμου, ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Βατατζή και με διευθυντη τον Νικηφόρο Βλεμμύδη.

7. Σχολή του Νικηφόρου Γρηγορά,στην Κωνσταντινούπολη.

8. Ακαδημία των Θετικών επιστημών της Τραπεζούντας. Γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη επί Μεγαλοκομνηνων. Καλλιεργήθηκαν κατά την περίοδο 1204-1461 τα μαθηματικα και η αστρονομία. Σύμφωνα με τον Δ. Κωτσακη στο βιβλίο του " Διδάσκαλοι του γένους και αστρονομία" Α9ηνα 1983, " κατα πάσα πι9ανοτητα,ελειτουργουσε κοντά σ' αυτήν και αστεροσκοπείο" Ο Σ. Πλακιδης γράφει ότι είχαν αναπτυχθεί τόσο πολύ τα μαθηματικά και κυρίως η αστρονομία ώστε πολλοί που ενδιαφερόντουσαν γι' αυτήν έφευγαν ακόμη και απο την Πόλη για να σπουδάσουν στην Τραπεζούντα.

9. Σχολή της Σμύρνης. Ιδρύθηκε απο τον Νικηφόρο Βλεμμύδη τον 13ο αιώνα.

10. Σχολή της Καισαρείας

11. Σχολή της Εφέσου

κλπ.

[Σημ. Στους αλχημιστές αυτούς υπάρχουν μερικά χρονολογικά λάθη` εν πάση περιπτώσει.]

Το βουκόλειον

ΙΙ. θετικοί επιστήμονες επι Βυζαντίου

1. Ζώσιμος 4ος-5ος αι.

Έλληνας Αλχημιστής από την Πανοπολη της Αιγύπτου. Αυτός πρώτος χρησιμοποίησε την λεξη "Χημεία" από την τέχνη της μαύρης γης της Αιγύπτου που ονομάζεται "χεμ".Ένα από τα έργα του "περί ζύθων ποιήσεως" αποτελεί την αρχαιότερη συνταγή Παρασκευής μπύρας.

2.Πελαγιος 4ος-5ος αι.

αλχημιστής

3. Δημόκριτος 4ος-5ος αι,

αλχημιστής

4.Μαρια η Ιουδαία 4ος-5ος αι.

Αλχημίστρια, μαθήτρια του Δημοκρίτου

5.Αστεριος ο Αμασιευς 5ος αι.

συγγραφέας με σπουδές στα μαθηματικά και την αστρονομία.

6. Ιάκωβος 5ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

7.Προκλος ο Βυζάντιος 5ος-6ος αι.

Μαθηματικός και φιλόσοφος

8. Αετιος 5ος-6ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

9.Αμμωνιος 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος

10.Ερμιας ο Αλεξανδρευς 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος και μαθηματικός

11.Ασκληπιοδωρος ο Αλεξανδρευς 5ος-6ος αι.

Ιατρός.Μαθηματικός και νεοπλατωνικός φιλόσοφος

12.Διδυμος 5ος-6ος

γεωπόνος

Το φόρουμ του Θεοδοσίου

13. Ιωάννης ο Λυδος 490-565

Ιστορικός, νομικός και αστρονόμος

απο την Φιλαδέλφεια.

14.Ιουλιανος ο αρχιτέκτονας 5ος-6ος αι.

Μηχανικός και αρχιτέκτονας. Γνωστός από έναν μηχανισμό άντλησης νερού τον οποίον εφεύρε.

15.Μαρινος ο Νεαπολιτης 5ος-6ος αι.

Νεοπλατωνικός και μαθηματικός. Διάδοχος του Πρόκλου στην Ακαδημία.

16. Σιμπλικιος 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος και μαθηματικός

Δίδαξε στην Ακαδημία μέχρι που έκλεισε και μετά το κλείσιμο της πήγε στην Περσία για 5 χρόνια, όπου δίδαξε. Επέστρεψε όμως και δίδαξε στην Κωνσταντινούπολη.

17.Ασκληπιος ο Τραλλειανος 6ος αι.

Νεοπλατωνικός και γεωμέτρης

18. Ανθέμιος ο Τραλλειανος 6ος αι.

αρχιτέκτονας (Αγια Σοφία) και συγγραφέας

19.Ηλιοδωρος ο Νεοπλατωνικός 6ος αι.

Φιλόσοφος,μαθηματικός και αστρονόμος

20.Ισιδωρος ο Μιλησιος 6ος αι.

Αρχιτέκτονας και μαθηματικός.

Ολοκλήρωσε την Αγια Σοφία.

Ίδρυσε στην Πόλη Σχολή Μηχανικών και υπήρξε δάσκαλος τους τελευταίου διευθυντή της Ακαδημίας Αθηνών του Δαμάσκιου.

21.Ισιδωρος ο Μιλησιος ο Νεώτερος 6ος αι.

Αρχιτέκτονας και μηχανικός. Ανιψιός του προηγούμενου.

Ανοικοδόμησε τον τρούλο της Αγίας Σοφίας όταν έπεσε λόγω σεισμού το 558.

22.Δαμασκιος 6ος αι.

Έλληνας νεοπλατωνικός και μαθηματικός, από την Δαμασκό. Τελευταίος διευθυντής της Ακαδημίας.

23.Ευτοκιος 6ος αι.

Μαθηματικός

24.Ηρων 6ος αι.

Μαθηματικός

25.Ιεροκλης 6ος αι.

Γεωγράφος

26. Ιωάννης ο Φιλόπονος 6ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος

Μεγάλη φιλοσοφική και πνευματική διάνοια του Βυζαντίου.

Το έργο του άσκησε μεγάλη επίδραση στις φυσικές επιστήμες του μεσαίωνα αλλά και των νεότερων χρόνων.

27.Καισαριος 6ος

γεωγράφος

Παλάτι Τεκφούρ

28.Κοσμας ο Ινδικοπλευστης 6ος

Γεωγράφος και τοπογράφος

29. Λεοντιος 6ος αι.

Μαθηματικός, φιλόσοφος και μηχανικός

30.Διονυσιος ο Μικρός 6ος αι.

Αστρονόμος

31. Ολυμπιοδωρος 6ος αι.

Νεοπλατωνικός και μαθηματικός

32 Πρόκλος ο Μητροπολίτης 6ος αι.

μαθηματικός και αστρονόμος

33. Ρητοριος ο Βυζαντινός 6ος αι.

Αστρονόμος.

34. Στέφανος ο Βυζάντιος 6ος αι.

Γεωγράφος

35. Σωτηριχος 6ος αι.

μαθηματικός και φιλόσοφος

36.Βασσιος Κασσιανος 6ος-7ος αι.

Συγγραφέας γεωπονικών και φυσιογνωστικών έργων

Το έργο του "Γεωπονικά" θεωρείται το καλύτερο της βυζαντινής φυσιογνωμίας και

αποτελείται από 26 βιβλία.

37.Αλεξανδρος ο Τραλλειανος 525-605

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

Είναι ο πρώτος που χορήγησε σίδηρο ως εσωτερικό φάρμακο.

38.Τιμοθεος ο Γαζαιος 6ος-7ος αι.

Ζωολόγος, γραμματικός

39.Γεωργιος ο Κύπριος 6ος-7ος αι.

Γεωγράφος

40. Αριστοφάνης 6ος-7ος αι.

ζωολόγος

41. Πισιδης Γεωργιος 6ος-7ος αι.

Αστρονόμος, ζωολόγος, βοτανολόγος

Πίστευε στην σφαιρικότητα της γης.

42. Καλλίνικος 7ος αι.

Έλληνας μηχανικός από την Ηλιούπολη της Συρίας

εφευρέτης του "υγρού πυρός"

Η είσοδος στο Σενάτο

43. Θεόδωρος ο Καντερβουριας 602-690

Έλληνας και πρώτος αρχιεπίσκοπος caterbury, από την Ταρσό της Κιλικίας.

Σπούδασε μαθηματικά, φιλοσοφία και αστρονομία στην Κωνσταντινούπολη.

Είναι ο πρώτος που ίδρυσε βιβλιοθήκες και σχολεία στην Αγγλία, φροντίζοντας

να διδάσκονται εκεί η αριθμητική και η ελληνική γλώσσα. Θεωρείται ο ιδρυτής της

αγγλοσαξονικής φιλολογίας και ο ιδρυτής των πρώτων μεγαλόπρεπων ναών της ευρύτερης περιοχής του Λονδίνου. Είναι άγιος της καθολικής Εκκλησίας, αν και Έλληνας.

44.Θεοδωρος ο πρωτοσπαθάριος 610-642

Ιατρός και φαρμακολογος έγραψε έργο με συνταγές φαρμάκων

45. Παύλος ο Αιγινήτης 7ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος, ζωολόγος, φυτολόγος από την Αίγινα

46. Στέφανος ο Αλεξανδρευς 7ος αι.

αστρονόμος και μαθηματικός, φαρμακολογος

47. Σιμοκαττος θεοφύλακτος 7ος αι.

γεωπόνος

48. Θεόφιλος ο Εδεσσηνος 695-785

αστρονόμος και λόγιος. Μετέφρασε τον Όμηρο στα αραβικά

49. Αρεθας 9ος αι.

μαθητής του Λέοντος του Μαθηματικού

50. Θεοδηγιος 9ος αι.

καθηγητής αστρονομίας και των μαθηματικών

στη Σχολή της Μαγναύρας και λόγιος.

51. Θεόδωρος ο Γεωμέτρης 9ος αι.

Καθηγητής γεωμετρίας στη Σχολή της Μαγναύρας

52. Λέων ο Μαθηματικός 9ος αι.

Γεννήθηκε στην Θεσσαλία, σπούδασε στην Άνδρο και στην Πόλη.

Ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς, είναι ο πρώτος που εισήγαγε τα γράμματα στην θεωρητική αριθμητική και άλγεβρα.

Γεωμέτρης, μηχανικός, αστρονόμος και φιλόσοφος.

Πρύτανης της Σχολής της Μαγναύρας δίδαξε σ' αυτή τετρακτυ

(Γεωμετρία, αστρονομία, αριθμητική και μουσική)

Κατασκεύασε τον πρώτο οπτικό τηλέγραφο που αναφέρεται στην Ιστορία ο οποίος

τοποθετήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας.

Διέσωσε πολλά αρχαία κείμενα.

53.Φωτιος ο Α' 820-891

θεολογος,νομικος,ιστορικος,φιλοσοφος,γεωγραφος,αστρονομος,μαθηματικος

πατριάρχης Κων/πολεως

54. Κωνσταντίνος ο Σικελός 9οσ-10ος αι.

μαθηματικός.

Η Χρυσή Πύλη

55. Γρηγοριος 10ος αι.

καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας

Επινόησε έναν βελτιωμένο τύπο αστρολαβουτον οποίον ονόμασε "κόσμημα μαθηματικόν". Θεωρείται ο πρόδρομος των αστρονομικών παραδοχών του 14ου-15ου αι.

56. Ηρων ο Βυζαντινός 10ος αι.

Μαθηματικός, αρχιτέκτονας και μηχανικός

αναφέρεται ως ο επινοητής του "επιμονιδιου φαρμάκου" το οποίο προκαλούσε τόνωση του οργανισμού και καταπράυνση του αισθήματος της πείνας.

57.Νικηφορος Πατρίκιος 10ος αι

καθηγητής γεωμετρίας στο πανεπιστήμιο Μαγναύρας

58.Ελευθεριος Ζεβεληνος 11ος αι

αστρονόμος

59.Ιωαννης ο Ιταλός 11ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός

60.Συμεων Σηθης 11ος αι.

Αστρονόμος, βοτανολόγος και ιατρός

61.Μιχαηλ Ψελλός 1018 - 1096

φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος, φυσικός, νομικός και φιλόλογος

Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κωνσταντινουπόλεως

Σπούδασε στην Αθήνα και στην Πόλη.

62. Μάρκος ο Έλλην 11ος αι.

λόγιος και αστρονόμος

63. Μιχαήλ ο Εφεσιος 11ος αι.

καθηγητής του πανεπιστήμιου Κων/πολης

64. Ιεροφιλος ο Σοφιστής 12ος αι.

Διαιτολόγος, φαρμακολογος

65. Νεόφυτος ο Μοναχός 12ος αι.

εισηγητής των "ινδικών αριθμών" στο Βυζάντιο

66.Προδρομος ο Μοναχός 12ος αι.

Μαθηματικός, αστρονόμος αλλά και μονάχος ερημίτης

δάσκαλος του Νικηφόρου Βλεμμύδη

67.Μιχαηλ ο Ιταλικός 12ος

ασχολήθηκε και με αστρονομία.

68. Νικηφόρος Βλεμμύδης 1197-1272

μαθηματικός. Αστρονόμος, γεωγράφος, ιατρός, θεολόγος

η μεγαλύτερη πνευματική μορφή του 13ου αιώνα σπούδασε στην Νίκαια 4 χρόνια κλασσικές σπουδές και ιατρική στην Σμύρνη παρακολούθησε μαθήματα αριθμητικής, γεωμετρίας αστρονομίας και οπτικής στη Σκάμανδρο της

Τρωάδας. Έγραψε πολλά φυσικομαθηματικά βιβλία.

69. Γεώργιος Ακροπολιτης 1220 - 1282

πολιτικός, μαθηματικός, αστρονόμος

ίδρυσε στην Πόλη βιβλιογραφικό εργαστήριο για να αντιγράφονται και να διασώζονται

κείμενα και έργα προγενέστερων και αρχαίων

Το μεγάλο Παλάτι

70. Νικόλαος Μυρεψος 1222 - 1255

ιατρός, βοτανολόγος

Συγγραφέας του έργου "Δυναμερον" που περιλαμβάνει 2656 ιατρικές συνταγές

Αυτό το βιβλίο αποτέλεσε μέχρι και τον 15ο αιώνα το επίσημο φαρμακευτικό κώδικα της Δύσης και το επίσημο σύγγραμμα της ιατρικής σχολής του Παρισιού.

71. Μανουήλ Ολοβολος 1240 - 1290

αστρονόμος και μαθηματικός

72. Γεώργιος Παχυμερης 1242 - 1310

μέγας φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και ιστορικός

ασχολήθηκε με τον Διοφαντο. θεωρείται από τους πρώτους βυζαντινούς που ασχολήθηκαν με τα γραμμικά συστήματα. Έγραψε την τετραβιβλο (quadrivium)

73.Μαχιμος Πλανούδης 1255 - 1310

μαθηματικός, αστρονόμος, βιβλιογραφος και φιλόλογος

74. Μανουήλ Βρυέννιος 14ος αι.

Αστρονόμος, μαθηματικός, θεωρητικός μουσικός

75. Θεόδωρος Μετοχιτης 1260 - 1332

Πρόδρομος της ανθρωπιστικής αναγέννησης του 15ου αιώνα.

Μεγάλη επιστημονική μορφή του Βυζαντίου.

Αστρονόμος, μαθηματικός, φιλόσοφος και ιστορικός

Γράφει ο Μετοχιτης (τέλη 13ου αιώνα) "... σε μας που έχουμε την ίδια καταγωγή και την ίδια γλώσσα με κείνους (τους αρχαίους Έλληνες) και είμαστε διάδοχοι τους.."

Ο Ζεύσιππος δίπλα από τον Ιππόδρομο

76 Μανουήλ Φιλης 1275 - 1345

βοτανολόγος, ζωολόγος

77.Βαρλααμ ο Καλαβρος 1290 - 1348

Έλληνας φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός

Δάσκαλος του Πετράρχη και του Βοκκακίου.

Γράφει ο Βοκκάκιος σε ένα γράμμα του για τον Βαρλαάμ

"..,δεν υπήρχε ανάμεσα στους Έλληνες άλλος άνθρωπος με τόση αληθή σοφία και τόσες αμέτρητες γνώσεις" θεωρείται ένας από τους πρόδρομους της αναγέννησης.

Ο Στηβεν Ρανσιμαν ("η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση" σελ.82) τον θεωρεί ως έναν από τους ιδρυτές της σύγχρονης άλγεβρας. Ίδρυσε σχολή στην Θεσσαλονίκη στην οποία διδάσκονταν η φιλοσοφία, η αστρονομία και τα μαθηματικά.

78. Νικηφόρος Γρηγορας, από την Ηράκλεια του Πόντου 1295 - 1359

Μεγάλος σοφός της εποχής των Παλαιολόγων. Αστρονόμος και μαθηματικός και πλατωνικός φιλόσοφος. Μελέτησε επισταμένως το ζήτημα του ημερολόγιου και τον καθορισμό της εορτής του Πάσχα. Εξακρίβωσε το σφάλμα κατά τον υπολογισμό της πανσελήνου μετά την εαρινή ισημερία και βάσει αυτού κατάρτισε σχέδιο διόρθωσης του Πασχαλιου. Το σχέδιο το υπέβαλλε προς συζήτηση σε ομάδα σοφών την "Λογικήν Πανηγυριν" και στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β' το 1324. Το σχέδιο εγκρίθηκε, αλλά για να μην γίνει σύγχυση μεταξύ των αμαθών και προκαλέσει διχασμό στην εκκλησία, δεν προέβη στην διόρθωση. Έτσι η αλλαγή του ημερολογίου δεν έγινε το 1324,αλλα το 1578 από τον παπα Γρηγόριο τον 13ο και την Δύση.

79. Γρηγοριος Χιονιαδης 13ος-14ος αι.

Αστρονόμος και ιατρός στην Τραπεζούντα. Καθηγητής αστρονομίας στην Ακαδημία θετικών επιστήμων Τραπεζούντας.

80. Κωνσταντίνος Λυκιτης 13ος - 14ος αι.

Αστρονόμος. Δίδαξε στην Ακαδημία Τραπεζούντας.

Μελέτησε και ασχολήθηκε και με την οπτική.

81. Ιωάννης Πεδιασιμος 13οσ-14ος αι.

Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κων/πολεως.

έγραψε έργα με μαθηματικό / γεωδαιτικό περιεχόμενο.

82. Ιωάννης Αβραμιος 14ος αι.

Αστρονόμος, ιατρός

83. Ελευθέριος ο Ηλειος 14ος αι.

αστρονόμος

84. Θεόδωρος Μελιτηνιωτης 1310 - 1389

Ο μεγαλύτερος ίσως αστρονόμος του Βυζαντίου μετά τον Γρηγορα.

85.Ισαακ Άργυρος 1310 - 1372

μαθηματικός, αστρονόμος.

86. Δημήτριος Κυδωνης 1324 - 1398

πολιτικός, θεολόγος και μαθηματικός

μεταλαμπάδευσε στην Δύση πολύτιμες μαθηματικές γνώσεις.

87.Νικολαος Ραβδας 14ος αι.

μαθηματικός από την Σμύρνη

88. Μανουήλ Μοσχοπουλος 14ος αι.

λόγιος και μαθηματικός

89. Μιχαήλ Βαλσαμων 14ος αι.

ιερωμένος. φιλόσοφος και μαθηματικός

90. Γεώργιος Γεωμέτρης 14ος αι.

μαθηματικός

91, Δημήτριος ο Πεπαγωμενος 14ος αι.

Ζωολόγος, πτηνολογος, φαρμακολογος και ιατρος

92.Ιωαννης Κατραρης 14ος αι.

Έζησε στην Θεσσαλονίκη, κωμωδιογράφος και αστρονόμος

93.Νικολαος Καβάσιλας 14ος αι.

Μαθηματικός. Αστρονόμος και θεολόγος

Σε επιστολή του έδωσε μια ερμηνεία στα αίτια του σχηματισμού του ουράνιου τόξου.

Εκτέλεσε πειράματα πάνω στην διάθλαση του φωτός και στην πορεία των ακτινων, μέσα σε μια διάφανη σφαίρα με νερό. Στις εργασίες του Καβάσιλα στηρίχτηκαν οι δυτικοί για να εξηγήσουν το ουράνιο τοξο. Το 1611 ο Μαρξ Αντώνιο ντε ντομινις δημοσίευσε μια εξηγηση για το ουράνιο τόξο που δεν διαφέρει από την εξήγηση του Καβάσιλα 3 αιώνες πριν.

Ο Ζεύσιππος με θεά τον Ιππόδρομο

94. Ανδεας Λιβαδηνος 14ος αι.

Αστρονόμος, γεωγράφος

95. Μανουήλ ο Τραπεζούντιος 14ος αι.

Κληρικός, μαθηματικός και αστρονόμος

δίδαξε μαθηματικά στην Ακαδημία θετικών επιστημων Τραπεζούντας. θεωρείται απο πολλούς ότι ίδρυσε αστεροσκοπείο στην Τραπεζούντα. Επί εποχής του αναπτύχθηκε στην Ακαδημία η τριγωνομετρία.

96. Νεόφυτος Προδρομηνος 14ος αι.

Βοτανολόγος

97.Γεωργιος Χρυσοκοκκης 14ος αι.

αστρονόμος. Μαθηματικός και γεωγράφος

Δίδαξε αστρονομία στην Ακαδημία Τραπεζούντας.

98.Μανουηλ Χρυσολωράς 14ος-15ος αι.

Αστρονόμος, φιλόσοφος

99. Γεώργιος Γεμιστός (Πλήθων) 1355 - 1452

Μεγάλος Βυζαντινός φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός

Γνωστό το έργο του

100. Ιωάννης Χορτασμένος 1370 - 1437

αστρονόμος, μαθηματικός και γεωγράφος

101. Γεώργιος Αμιρουτσης 15ος αι.

μαθηματικός και αστρονόμος

Μέγας Λογοθέτης του Δαβίδ Κομνηνού τον οποίον πρόδωσε κατά πολλούς και "τιμήθηκε" από τον Μεχμετ τον τούρκο.

Ο Ιππόδρομος

«Ἂν ὁ πόλεμος πιαστῆ ἀπὸ κάτω, λίγα θὰ πάθετε· ἂν πιαστῆ ἀπὸ πάνω, θὰ καταστραφῆτε».

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ

Τοῦ Στεργίου Σάκκου
Καθηγητοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δὲν ἦταν μόνο ἕνας συναρπαστικὸς διδάσκαλος, ποὺ ἐκλαΐκευε τὶς μεγάλες θεολογικὲς ἔννοιες καὶ μὲ ἁπλὰ λόγια καὶ ζωντανὰ παραδείγματα τὶς ἔκανε προσιτὲς στὸ ἁπλοϊκὸ ἀκροατήριό του. Ἦταν συγχρόνως καὶ προφήτης. Ἀρκετὲς προφητεῖες ἐπιβεβαίωσαν τὴ διδασκαλία του, τὸν ἀπέδειξαν ἅγιο ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν καθιέρωσαν στὴ συνείδησι τοῦ λαοῦ καὶ στὴν ἱστορία ὡς προφήτη.
Γιὰ τὴ δόξα τοῦ Κυρίου καὶ τὴ μετάνοια ψυχῶν ὁ ἅγιος Κοσμᾶς καὶ σημεῖα ἔκανε καὶ προφητεῖες εἶπε. Ὑποστηρίζεται ὅτι στὶς προφητεῖες του ἐπηρεάσθηκε ἀπὸ τὴν «Ὀπτασία τοῦ Ἀγαθαγγέλου», ἕνα χρησμολογικὸ κείμενο ποὺ κυκλοφοροῦσε εὐρύτατα στὶς μέρες του ἀνάμεσα στοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες καὶ καλλιεργοῦσε ψεύτικες ἐλπίδες κούφιας παρηγοριᾶς γιὰ τὸ «ξανθὸ γένος», ποὺ θὰ βοηθοῦσε στὴν ἀπελευθέρωσι ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Ἀλλὰ πουθενὰ μέσα στὶς «Διδαχές» του, ὅπου διαφυλάσσεται ἡ αὐθεντικὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, δὲν ὑπάρχει δεῖγμα αὐτῆς τῆς νοοτροπίας.
Ἔχω τὴ γνώμη ὅτι ἡ ἐντύπωσι αὐτὴ δημιουργήθηκε ἐξ αἰτίας ὠρισμένων πλαστῶν προφητειῶν καὶ διαφόρων λαϊκοθρησκευτικῶν χρησμῶν, ποὺ ἀποδόθηκαν στὸν Πατροκοσμᾶ καὶ διεκδικοῦν σήμερα τὴν πατρότητά του. Αὐτὰ προκαλοῦν βέβαια κάποια ἐντύπωσι στοὺς ἀδαεῖς, στὴν πραγματικότητα ὅμως ὄχι μόνο δὲν ὠφελοῦν, ἀλλὰ καὶ πολὺ ἐπιζήμια εἶνε, διότι, ὅταν ἀποδεικνύεται τὸ νόθο τους, τίθεται σὲ ἀμφισβήτησι καὶ ἡ γνησιότητα τῶν ἀληθινῶν προφητειῶν.
Εἶνε ἀνάγκη, λοιπόν, νὰ γίνη ἕνας διαχωρισμός, ἕνα ξεκαθάρισμα ἀνάμεσα στὶς πραγματικὲς προφητεῖες τοῦ ἁγίου καὶ στοὺς ἀνεύθυνους χρησμοὺς καὶ ἀφορισμούς, ποὺ τόσο ἄφθονοι κυκλοφοροῦν. Τὸ ὑγιὲς καὶ δοκιμασμένο κριτήριο καὶ τὴ διάκρισι αὐτὴ θὰ μᾶς τὰ προσφέρει ἡ Ἁγία μας Γραφή, ἡ πηγὴ καὶ τὸ ταμεῖο τῆς ἀληθινῆς προφητείας.
Καμμία ἀπὸ τὶς χιλιάδες προφητεῖες, τῆς ἁγίας Γραφῆς, δὲν ἔχει σχέσι μὲ χρησμοὺς καὶ ἐλλιπογράμματες προτάσεις, ὅπου προσθέτοντας τὰ ἀνάλογα φωνήεντα ἢ σύμφωνα, σχηματίζεται ἡ προφητικὴ ρῆσι. Ὅλα αὐτὰ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ τὰ ἀπορρίπτει καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν τὰ υἱοθέτησε ποτέ.
Ἡ προφητεία στὴν Ἁγία Γραφὴ ἔχει τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ὅτι συμπλέκεται μὲ ἱστορικὰ γεγονότα, συνδέεται μὲ πρόσωπα καὶ πράγματα τῆς ἱστορίας καὶ ἐκπληρώνεται σταδιακὰ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου. «Ἡ προφητεία ποὺ λέγεται συγκαλυμμένα, ξεκαθαρίζεται μετὰ ἀπὸ τὴν ἔκβασι τῶν πραγμάτων καὶ ποτὲ πρὶν ἀπὸ αὐτά», σχολιάζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Καὶ ἀλλοῦ παρατηρεῖ· «Ὁ Θεὸς συνδέει τὴ μία προφητεία μὲ ἄλλες, τὴν ἐγγύτερη μὲ τὶς ἀπώτερες. Ἔτσι παρέχει ὡς μέγιστη ἀπόδειξι τῶν μελλόντων τὴν προφητεία ποὺ πραγματοποιεῖται στὴν παροῦσα γενιά». Ἔχουμε δηλαδὴ μία ἁλυσίδα ἀλληλένδετων προφητειῶν, στὴν ὁποία ἡ τελευταία προφητεία ἀναφέρεται στὸ μεγάλο σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, ἐνῶ οἱ προηγούμενες ἀφοροῦν σὲ διάφορα περιστατικὰ τῆς ἱστορίας. Ἔτσι, καθὼς ἐκπληρώνονται μία μία με τὴ σειρὰ οἱ προφητεῖες σ᾿ αὐτὴ τὴν ἁλυσίδα, χαλκεύεται ἡ ἐγγύησι καὶ ἡ βεβαιότητα ὅτι καὶ ἡ τελευταία, ἡ ἐσχάτη μεγάλη προφητεία, εἶνε γνήσια καὶ θὰ ἐκπληρωθῆ ὁπωσδήποτε. Ἐξ ἄλλου, καθὼς κάθε προφητεία τῆς σειρᾶς ἐκπληρώνεται σὲ διαδοχικὲς γενιὲς καὶ ἐποχές, ἡ δύναμι τῆς προφητείας διατηρεῖται ἀκέραιη ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ διατυπώθηκε, μέχρι τὴν τελευταία ὥρα ποὺ θὰ ὁλοκληρωθῆ.
Μὲ ἄλλα λόγια ἡ βιβλικὴ προφητεία προσφέρεται μὲ τὴν ἴδια τὴν ἱστορία καὶ μάλιστα ἡ προφητεία προηγεῖται τῆς ἱστορίας καὶ ἡ ἱστορία προωθεῖ τὴν προφητεία. Πρόσωπα, γεγονότα, περιστατικὰ τῆς ἱστορίας μεταφέρουν τὴν προφητεία καὶ διαφυλάσσουν τὸ μήνυμά της ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά. Τὸ προφητικὸ βλέμμα προσηλώνεται βέβαια στὸν Μεσσία καὶ τὴ μεσσιακὴ ἐποχή. Γιὰ νὰ φθάση ὅμως ἐκεῖ, διασχίζει τοὺς ἐνδιάμεσους αἰῶνες, σταματᾶ σὲ καίρια ἱστορικὰ συμβάντα, τὰ ἐπισημαίνει, τὰ προβάλλει καὶ τὰ καθιστᾶ μάρτυρες ἀξιόπιστους γιὰ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς μεσσιακῆς προφητείας.
Οἱ προφῆτες ἐπίσης τῆς ἁγίας Γραφῆς συχνὰ χρησιμοποιοῦν διάφορα σύμβολα, τὰ ὁποῖα γίνονται ἄφωνοι ἀλλὰ παραστατικοὶ μάρτυρες τῆς προφητείας.
Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο διατυπώνονται καὶ οἱ προφητεῖες τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὁ Κύριος π.χ. προφητεύοντας τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου περιπλέκει τὴν περιγραφὴ μὲ τὴν προφητεία γιὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ (Ματθ. 24, Μάρκ. 13, Λουκ. 21, 5-38). Ἡ καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ συνέβη, ὅταν ζοῦσαν ἀκόμη πολλοὶ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ εἶχαν ἀκούσει τὴν προφητεία ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Κυρίου. Ἡ ἐκπλήρωσι αὐτῆς τῆς προφητείας ἐγγυᾶται ὅτι καὶ ἡ ἄλλη, τὴν ὁποία ὁ Κύριος εἶπε συγχρόνως, σχετικὰ μὲ τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου θὰ ἐκπληρωθῆ στὸν κατάλληλο καιρό.
Σὲ ἄλλες περιπτώσεις οἱ προφητεῖες τοῦ Κυρίου συνδέονται μὲ διάφορα σημεῖα. Ὅταν π.χ θεράπευσε τὸ δοῦλο τοῦ ἑκατοντάρχου, προφήτευσε καὶ τὴ συμμετοχὴ τῶν ἐθνικῶν στὴν Ἐκκλησία· «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν ἤξουσι καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 8,11). Ἔτσι, οἱ σύγχρονοί του ποὺ εἶδαν τὸ σημεῖο τὸ ἔχουν ὡς ἐγγύησι γιὰ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς προφητείας καὶ ἐμεῖς ποὺ ζοῦμε τὴν ἐκπλήρωσι τῆς προφητείας, βεβαιωνόμαστε γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ σημείου καὶ ὅτι αὐτὸς ποὺ τὸ πραγματοποίησε εἶνε ὁ Θεός.
Τὰ γνωρίσματα τῆς βιβλικῆς προφητείας παρουσιάζουν ὑπὸ κλίμακα καὶ οἱ προφητεῖες τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ. Συμπλέκονται δηλαδὴ μὲ ἱστορικὰ γεγονότα καὶ λαμβάνουν ὡς μάρτυρες διάφορα σημάδια, κυρίως σταυρούς, ποὺ ἔστηνε ὁ ἴδιος. Θὰ ἀναφέρω μερικὲς τέτοιες προφητεῖες, οἱ ὁποῖες μαρτυροῦνται ἀναμφισβήτητα, ἂν καὶ εἶνε ἀπὸ τὶς πλέον ἄγνωστες. Οἱ δυὸ πρῶτες εἶνε ἀνέκδοτες καὶ ἀποτελοῦν προσωπική μου κατάθεσι. Ἡ τρίτη καὶ ἡ τέταρτη δὲν ἔχουν ἐπισημανθῆ, ὅσο γνωρίζω, ἀπὸ ἄλλον ἑρμηνευτῆ, τὴν δὲ πέμπτη θεωρῶ κατ᾿ ἐξοχὴν χαρακτηριστικὴ τῆς προφητικῆς νοοτροπίας τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ...(η συνεχεια στην επόμενη ανάρτηση)

ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ Ο ΚΑΙΡΟΣ !

.

THE SAINT JOHN VATATZIS, THE EMPEROR OF BYZANTIUM, THE GREAT BENEFICENT

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Eίναι άλλο η λαϊκή παράδοση και άλλο το θέλημα του Θεού, που φανερώνεται δια των προφητειών. Η προφητεία του Λέοντος του Σοφού, είναι σαφής (σοφόν το σαφές). "Και Άγιος τω Κυρίω..."

Ο Παλαιολόγος δεν είναι στα δίπτυχα της Εκκλησίας ως άγιος, διότι υπάρχει το συλλείτουργο με τον Πάπα, το οποίο εμποδίζει την ανακήρυξή του σε άγιο.

Αντίθετα ο Βατάτζης είναι μέγας Άγιος της Εκκλησίας μας, έγινε γνωστός με το προσωνύμιο "Ο πτωχός" διότι ενεδύετο φτωχικά και ζούσε καλλιεργώντας το χωράφι του όπως όλος ο κόσμος, ήταν εξόριστος, ήταν γηραιός και γενικά όλες οι περιγραφές μόνο στο πρόσωπό του συγκλίνουν. Eρευνητής

 

To Μοναστήρι του Αυτοκράτορα Βατάτζη μέχρι το1922. Ένα μυστήριο μνήμα και μια παληά εικόνα.

Πάνω σε μια χαμηλή πλαγιά του Νύφ-ντάγ, οροσειράς του Τμώλου που οι αρχαίοι το ωνόμαζαν Όλυμπο, πάνω από το Μπουνάρμπασι, υπάρχει μια πηγή με άφθονο νερό που βγαίνει μέσα από βράχους και που οι χωριανοί την έλεγαν «της Παναγιάς το μπουνάρι». Πλάϊ στην πηγή υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος και ένα πεύκο. Η γύρω περιοχή ελεγόταν ως το 1922 ακόμη «Μοναστήρι» και εκεί ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, χτισμένη η βασιλική Μονή των Λέμβων (ή της Λέμβου, ή του Λέμβου), αφιερωμένη εις την παναγίαν Θεοτόκον. Η ονομασία προέρχεται, χωρίς άλλο, από παραφθορά της λέξης Όλυμπος. Μονή του Ολύμπου, του Λέμπου, του Λέμβου, της Λέμβου και τέλος Μονή των Λέμβων. Κανένα σημάδι δεν υπάρχει σήμερα που να φανερώνη πως άλλοτε υπήρχε εκεί το πλούσιο και περίφημο αυτό μοναστήρι, που τώχτισε στις αρχές του 13^ου αιώνα ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Βατάτζης, πάνω στη θέση άλλου παλαιότερου μοναστηριού.

Ο Βατάτζης επροίκησε το μοναστήρι με πολλά κτήματα, που έφταναν ως τη Μαινεμένη και τούτο για να μπορή να συντηρήται άνετα. Ανάμεσα στα κτήματα αυτά ήταν και η Βάρις ή Μήλα της εποχής εκείνης, το Μπαϊρακλή δηλαδή, ή Πασά-κιοϊ των ιδικών μας χρόνων (χωριό του πασά, γιατί εκεί έμενε ο Γιαχγιά πασάς που είχε πολλά κτήματα στον Κάμπο.Κοντά στο Μπαϊρακλή είχε επίσης παλαιότερα πολλά κτήματα και ο Θρασ. Πιττακός).

Από τα έγγραφα της Μονής βλέπομε πώς το Μπαϊρακλή ήταν τότε μια περιοχή αρκετά μεγάλη.

Είχε στην κατοχή του του αλυκές, κοντά στις εκβολές του Τσαγιού του Μπουρνόβα, είχε δυο εκκλησιές: της αγίας Μαρίνας και του αγίου Θεοδώρου, και μιαν άλλη καταστραμμένη, κι είχε ακόμη κι ένα μοναστηράκι: το μετόχι του αγίου Γεωργίου. Τα κτήματα του άρχιζαν από την παραλία και προχωρούσαν μέσα στον κάμπο του Μπουρνόβα, καθώς και σε αρκετή απόσταση από την άλλη πλευρά προς τη Μαινεμένη.

Οι κάτοικοί της ήσαν 22 οικογένειες με περισσότερα από 86 μέλη. Τα σύνορα της περιοχής της Μονής των Λέμβων «ο καθολικός περίορος» σημειώνονται με πολλές λεπτομέρειες σε έγγραφο του 1235, που συντάχθηκε από τον στρατοπεδάρχη Φωκά, «δια ορισμού βασιλέως Ιωάννη». (….)

Μια από τις οικογένειες που κατοικούσαν στον Μπουρνόβα από την εποχή εκείνη, και την οποίαν απαντούμε και πολύ αργότερα, ήσαν οι Γορδάτοι. ΄Ενας από αυτούς ονομαζόμενος Θεόδωρος έγινε καλόγερος και κατατάχτηκε στη Μονή των Λέμβων. (…)

Φαίνεται πως οι Μπουροβαλήδες ήσαν άνθρωποι σκαιοί, αυθαίρετοι και παλληκαράδες.

Περιφρονούσαν τα δικαιώματα του μοναστηριού, καταπατούσαν τα κτήματά του, έσπαζαν και λεηλατούσαν τις αποθήκες του και όταν οι καλόγεροι κατέβαιναν να διαμαρτυρηθούν, εκείνοι ωπλισμένοι με ακόντια, τόξα και άλλα παρόμοια όπλα τους εκακοποιούσαν και κάποτε τους εσκότωναν . Οι αυθαιρεσίες των αυτές και η βάναυση συμπεριφορά των ανάγκασε το μοναστήρι το 1232 να κάνη αναφορά στον ίδιο το βασιλιά Βατάτζη και να ζητήση την επέμβασί του. Ο Αυτοκράτωρ διέταξε τότε τον γραμματέα του «δούκα του θέματος των Θρακησίων, Φωκάν Αυτορειανόν» να πάη επί τόπου, να κάνη ανακρίσεις και, αν τα παράπονα των καλογέρων αποδειχτούν αληθινά, να τιμωρήση τους υπαιτίους και να τους αναγκάση να πλερώσουν τις ζημιές. (….)

Από την έκθεση που συνετάγη φαίνονται με αποδείξεις όλες οι άδικες πράξεις και τα «κακουργήματα» των Μπουρνοβαλήδων εναντίον των δύστυχων καλογέρων.(….)

Στον Μπουρνόβα, πάνω σ΄ένα ύψωμα στη βορειοανατολική πλευρά του, υπάρχει μια θέση που λεγότανε «τσακμάκι», από ένα μεγάλο πεύκο,πούχε στη ρίζα του ένα χαμηλό μάντρωμα και μέσα σ΄αυτό ένα μνήμα και άπειρα κρεμασμένα κουρέλια. Το μνήμα έλεγαν πως ήταν τούρκικο, χωρίς όμως κανείς να ξέρη ποιος ήταν θαμμένος εκεί.

Θάταν κανείς από τους παλιούς εκείνους ανώνυμους ιερωμένους που τους τιμούσαν πολύ και τους έθαβαν σε περίοπτα μέρη και τους έδιναν το γενικό όνομα «Ντεντές» σαν να λέμε εμείς Άγιος. Τον Ντεντέ τους ετιμούσαν οι Τούρκοι εκεί, μα στον ίδιο χώρο λάτρευαν και οι δικοί μας τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, όπως τον έλεγαν που γιάτρευε τον «παροξυμό».

Μετρούσαν ένα κουρέλι ή μια κλωστή ως το μποϊ του αρρώστου και το κρεμούσαν εκεί σ’ ένα κλαδί πουρναριού.

Κατά παράξενο τρόπο σ΄εκείνο το σημείο συνέπεφτε ένα κοινό προσκύνημα και των Τούρκων για τον Αη Γιάννη μας και των Χριστιανών για τον Ντεντέ τους.

Στην άλλη άκρη του λόφου, προς το νότο, υπήρχε η μικρή εκκλησία που έχτισε το 1909, απέναντι στο σπίτι της η σεβαστή κερά Πηνελόπη Σοφιανοπούλου, στο όνομα πάλι του Αη Γιάννη.

Η απόσταση μεταξύ των δύο αυτών ακραίων σημείων του χωριού είναι περίπου πεντακόσια μέτρα, η δε συνοικία λεγότανε από μας γενικά Αη Γιάννης, και ένα τμήμα της Ηράκλειο. Από πού άρα γε να πήρε το όνομα αυτό; Όχι βέβαια από τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, γιατί εκεί κοντά δεν υπήρχαν κατοικίες, ούτε κι από το μικρό εκκλησάκι της Σοφιανοπούλου, που χτίστηκε τελευταία. Κοντά όμως στην εκκλησούλα αυτή υπήρχε ένα φτωχόσπιτο, σ΄ένα δωμάτιο του οποίου επήγαινε ο κόσμος και προσκυνούσε μια παληά εικόνα του Αη Γιάννη. Έλεγαν πως την εικόνα αυτή την βρήκε σε μια σπηλιά εκεί κοντά η γρηά Ελένη Τελάλη. Δε θάταν λοιπόν δυνατό να υποθέσωμε ότι κάπου μέσα στην περιοχή αυτή βρισκότανε η παληά εκκλησία του 13^ου αιώνα, που καταστράφηκε από τους πρώτους Τούρκους κατακτητάς, αλλά διασώθηκε η εικόνα του αγίου, για να ξαναβρεθή πρώτα μέσα στην σπηλιά, ύστερα στο φτωχό σπιτάκι και κατόπιν στη νεώτερη εκκλησούλα που το αντικατέστησε…..

(Μικρασιατικά Χρονικά, 1955, από ανέκδοτο βιβλίο του Ν. Καραρά «Ιστορική τοποθέτηση του χωριού Μπουρνόβας> )

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ο Ελεήμων

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ο Ελεήμων, γεννήθηκε το 1193 στο ιστορικό Κάστρο της Θράκης, στο Διδυμότειχο. Καταγόταν από οικογένεια η οποία βρισκόταν κοντά στη βασιλική σύγκλητο, αφού ο παππούς του Κωνσταντίνος, ο Βατάτζης λεγόμενος, ήταν Στρατοπεδάρχης του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού.


Όταν κοιμήθηκαν οι γονείς του Ιωάννη, του άφησαν πολύ μεγάλη περιουσία, την οποία όμως ως σώφρων εκείνος, μοίρασε στους φτωχούς, καθώς και σε αφιερώματα στους Ιερούς Ναούς και τις Εκκλησίες, διότι “μακάριοι οι αγαπώντες την ευπρέπειαν του οίκου Σου”…

Στη συνέχεια ο Ιωάννης, μια που η Κωνσταντινούπολη ήταν στα χέρια των Φράγκων, κατευθύνθηκε στο Νύμφαιο της Βιθυνίας, όπου και ήταν η έδρα της αυτοκρατορίας μας, αφού από το 1204 ο Πόλη είχε αλωθεί και κατακυριευθεί με δόλο από τους “Σταυροφόρους” και νέος αυτοκράτωρ είχε ανακηρυχθεί στη Νίκαια της Βιθυνίας ο ευσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ο ποιητής της Μεγάλης Παράκλησης στην Παναγιά, την οποία και ψάλλουμε εναλλάξ με την Μικρή, κάθε ημέρα, από την 1η έως τις 15 Αυγούστου!

Εκεί κατέφυγε λοιπόν ο Ιωάννης, για να βρει ένα θείο από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν Ιερεύς στα ανάκτορα του Θεοδώρου Λάσκαρη. Έτσι, γνωρίστηκε με τον καλό βασιλέα, αλλά ούτε στιγμή δεν υπερηφανεύτηκε για εκείνη τη συναναστροφή του, αλλά εξακολούθησε να είναι φιλικός και ταπεινός με όλους, ευπρόσιτος, πράος, άκακος, γαλήνιος, σεμνός και πάντα ήρεμος στο διάλογο. Έτσι, με όλα αυτά τα χαρίσματα, ήταν αξιαγάπητος τόσο, που η αρετή του έλαμψε μπροστά στα μάτια του Αυτοκράτορα Θεοδώρου, ο οποίος και του έδωσε ως σύζυγο τη θυγατέρα του Ειρήνη. Για να τη λάβει όμως γυναίκα του, χρειάστηκε να μονομαχήσει με το Λατίνο Κόραδο, που καυχιόταν για τη δύναμή του! Όμως ο Ιωάννης Βατάτζης τον νίκησε, λέγοντας “Κύριε Ιησού Χριστέ, βοήθει μοι”, σαν δεύτερος Νέστορας!

Όταν ο βασιλιάς-υμνογράφος του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα κοιμήθηκε, ανέλαβε την Αυτοκρατορία ο ίδιος στα 1222 μ.Χ., ως Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης. Και από τότε έδειξε για μια ακόμη φορά, πόσο σοφή ήταν η εκλογή του Θεόδωρου. Έγινε λοιπόν από τότε ο Ιωάννης, ο προστάτης των αδικουμένων, ο δικαιότατος κριτής, η πηγή η αστείρευτη της ελεημοσύνης, τόσο, που του δόθηκε το προσωνύμιο Ελεήμων!!!

Ήταν ακόμη ευσεβής και πιστός στην Ορθοδοξία βασιλεύς και όχι μόνο έδειξε, αλλά και κατάφερε με το ζήλο του να βαπτιστούν Χριστιανοί όλοι οι Ιουδαίοι της επικράτειάς του!!!

Επίσης, προσπάθησε τα μέγιστα, να γίνει η επανΕνωση των Εκκλησιών, δηλαδή να αναγνωρίσει η Δύση το ορθό Δόγμα. Κατάφερε μάλιστα να αποσταλούν πρέσβεις από τον Πάπα Γρηγόριο Θ’ και να αρχίσει διάλογος, προεξάρχοντος από τη δική μας πλευρά του τότε Πατριάρχου Γερμανού του νέου. Ο Ιωάννης θα κατάφερνε τότε το ευχόμενο, αλλά δυστυχώς οι Δυτικοί δεν θέλησαν στο τέλος να αφαιρέσουν την αντιορθόδοξη προσθήκη από το Σύμβολο της Ορθής Πίστεως, δηλαδή το “και εκ του Υιού εκπορευόμενον”…

Ο Βατάτζης, υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης και επιδίωκε διαρκώς την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κυρίως των γεωργών και κτηνοτρόφων, αφού για να τους βοηθήσει έκανε μεγάλη απογραφή (κάτι σαν Εθνικό Κτηματολόγιο) και επίταξε κατόπιν τεμάχια γης από τους μεγαλοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα!!! Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”, πατάσσοντας με κάθε τρόπο την εκμετάλλευση του λαού, νιώθοντας κάθε λεπτό όχι σαν απλός βασιλιάς, αλλά ως ταγμένος από το Θεό να βοηθάει το λαό του και τους αδικουμένους! Έλαβε ακόμη και μέτρα οικονομίας τέτοια, που απαγόρευαν τη σπατάλη του ιδιωτικού πλούτου, ενώ ίδρυσε φιλανθρωπικούς και ευκτήριους οίκους, πτωχοκομεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, βιβλιοθήκες, έχτισε Ναούς και βοήθησε αποφασιστικά τα Μοναστήρια μας.

Μάλιστα τέτοια ήταν η πολιτική ποιότητά του, που όταν κάποτε συνάντησε το γιο του Θεόδωρο στο κυνήγι να φορά πολυτελή ρούχα, αρνήθηκε να τον χαιρετήσει! Και όταν το παιδί του τον ρώτησε σε τι είχε σφάλει, ο Ιωάννης απάντησε ότι εκείνα τα μεταξωτά και χρυσούφαντα που φορούσε ο γιος του ήταν από το αίμα του λαού του και πως θα έπρεπε να ξέρει ότι κάθε έξοδο, πρέπει να γίνεται για τον λαό, διότι ο πλούτος των βασιλέων, στο λαό ανήκει!!!

Η πίστη του στο Θεό ήταν πολύ μεγάλη και τον βοήθησε αποφασιστικά σε κάθε του βήμα, όπως και τότε που χρειάστηκε να μονομαχήσει με τον σκληρό Αζατίνη, Σουλτάνο του Ικονίου, που συχνά πυκνά λεηλατούσε τις πόλεις μας που ήταν κοντά στον ποταμό Μαίανδρο. Άκουσε τότε νοερά θεία φωνή, που του έλεγε:

“Ο σταυρωθείς εγήγερται, ο μεγάλαυχος πέπτωκεν, ο καταπεσών και συντριβείς ανώρθωται” και πήρε ευθύς τέτοια δύναμη, ώστε όρμησε και κατανίκησε τον τρομερό Σουλτάνο!!!

Ποτέ ο Ιωάννης Βατάτζης δεν έβγαζε από το νου του το μεγάλο ποθούμενο, την ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως και την ανασύσταση της Ελληνοχριστιανικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό εργάστηκε και προς την κατεύθυνση αυτή με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Σώφρων, συνετός και προνοητικός στην πολιτική του, αν και είχε εκλέξει ικανότατους στρατηγούς, επιδίωκε την αποφυγή των μαχών. Γνώριζε να μην αναλαμβάνει τίποτε πριν το προπαρασκευάσει κατάλληλα, ενώ είχε βαθιά ευσέβεια και έδειχνε σεβασμό και στον πιο απλοϊκό μοναχό. Ο λαός τον αγαπούσε και η Εκκλησία προσευχόταν με χαρά για αυτόν! Και εκείνος, ακόμη πιο πολύ προχωρούσε προς τον ιερό σκοπό της πατρίδας.

Νίκησε τους Λατίνους που κρατούσαν όμως ακόμα σκλαβωμένη την Πόλη και τους επέβαλε τη συνθήκη του 1225, με την οποία κατελάμβανε όλα τα Μικρασιατικά εδάφη, εκτός από αυτά που ήταν κοντά στη Νικομήδεια και απέναντι από την Κωνσταντινούπολη.

Κατασκεύασε κατόπι ισχυρό στόλο και ελευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Κω και άλλα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, υπολογίζοντας σωστά ότι κουμάντο στο Αιγαίο κάνει όποιος έχει στόλο και άρα οι Λατίνοι χωρίς πολεμικά πλοία και βάσεις, δεν θα κρατούσαν για πολύ ακόμη τη Θεοφύλακτη. Έπιασε λοιπόν και τα Στενά της Έλλης (Ελλήσποντος) και επιχείρησε τις πρώτες επιθέσεις στα περίχωρα της Βασιλίδας, πετυχαίνοντας στα 1225 να απελευθερώσει τη στρατηγικά σημαντική Αδριανούπολη! Ο δρόμος πια για την Πόλη του Κωνσταντίνου ήταν ανοιχτός!

Στα ανατολικά προελαύνουν εκείνο τον καιρό οι Μογγόλοι, που νικούν το Σουλτάνο του Ικονίου, ο οποίος αναγκάζεται να ζητήσει συνθήκη με τη Νίκαια, παύοντας προς το παρόν να αποτελεί κίνδυνο, λύνοντας τα χέρια του Βατάτζη, που κατατροπώνει τώρα και τους Βουλγάρους στα 1246 και ελευθερώνει το κομμάτι Αξιός - Έβρος ποταμός, ενώ οι καμπάνες κοντεύουν να σπάσουν από τη χαρά τους όταν ο Ιωάννης Βατάτζης, ο Άγιος Βασιλιάς, μπαίνει με συγκίνηση στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας μας, στην Πόλη του Αγίου Δημητρίου, στη Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, τον Δεκέμβριο της ίδιας ευλογημένης χρονιάς!

Όμως, η καλή του σύντροφος, η Ειρήνη Λάσκαρι, κλείνει για πάντα τα μάτια της και κείνος θα κρατήσει για πάντα μέσα του ανεξίτηλη τη γλυκιά μνήμη της. Όμως ξέρει πως ο εαυτός του δεν του ανήκει, αλλά αξίζει να το κάνει κάθε μέρα θυσία για το λαό του και την πατρίδα! Έτσι ο Ιωάννης, έχοντας αναπτύξει μια φιλία με το Γερμανό αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β’, δέχεται να γίνει ο γάμος του με την κόρη του Φρειδερίκου Κωνσταντία, ως επισφράγηση μιας πανίσχυρης συμμαχίας, που θα τρομάξει την Ευρώπη και ιδίως τους Λατίνους, που πιέζονται τώρα πανταχόθεν.

Αλλά, ενώ ο Ιωάννης Βατάτζης έφτιαξε ένα πανίσχυρο κράτος από τις στάχτες του Βυζαντίου και είχε σφίξει ασφυκτικά τον κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη, στις 4 Νοεμβρίου του 1254, σε ηλικία 72 ετών, αφήνει την τελευταία πνοή του, επάνω στο δρόμο για το όνειρο, επάνω στο δρόμο για το καθήκον, την Πίστη του Θεού, το Χρέος για την Πατρίδα, την Αγάπη για το λαό…

Το τίμιο σώμα του ευσεβεστάτου, δίκαιου, γενναίου και ελεήμονος βασιλέα, ενταφιάστηκε σε ένα Μοναστήρι που είχε κτίσει ο ίδιος και το είχε ονομάσει Σώσανδρα, ενώ αργότερα δια θαυμαστής αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης, ζήτησε να μετακομισθεί το λείψανό του στη Μαγνησία (της Μικράς Ασίας). Όταν όμως πήγαν να ανοίξουν τον τάφο για να εκτελέσουν τη μετακομιδή, αντί να βγει η γνωστή δυσωδία, μια γλυκιά ευδία απλώθηκε τριγύρω, σαν να είχε ανθίσει απότομα κήπος αρωματικός! Αλλά δεν ήταν μονάχα αυτό. Ο νεκρός φαινόταν σαν να κάθεται επί βασιλικού θρόνου, χωρίς να έχει καμιά μελανότητα, καμιά δυσωδία, κανένα απολύτως σημείο που να φανέρωνε πως ήταν νεκρός!!! ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ήταν μέσα στον τάφο και το χρώμα του σώματός του ήταν όπως κάθε φυσιολογικού εν ζωή ανθρώπου! Έμοιαζε πραγματικά σαν ένας ολοζώντανος, αλλά ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ!!! Και μάλιστα και αυτά ακόμη τα ρούχα του επίσης είχαν διατηρηθεί επί επτά χρόνια αδιάφθορα και έμοιαζαν σαν να είχαν μόλις ραφθεί!!! Γιατί έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που Τον δοξάζουν στη γη!

Μάλιστα από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου βασιλέως Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος έδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικά Χάρητι Θεού ασθένειες, διώκοντας δαίμονες και θεραπεύοντας ένα σωρό πάθη, με την κατοικούσα εν αυτώ Χάρη του Αγίου Πνεύματος!

Αναφέρεται -όπως σημειώνεται σε ημερολόγιο που εξέδωσε το 2001 η Ιερά Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου- ότι μέχρι το 1992 “η μνήμη του αυτοκράτορα Ιωάννου του Ελεήμονος ετιμάτο κάθε χρόνο στην εκκλησία της Μαγνησίας, την οποία έκτισε ο ίδιος και στην οποία βρήκε την τελευταία ανάπαυσή του, καθώς και στο Νυμφαίον, την αγαπημένη του κατοικία” (Οστρογκόρσκυ).

Όμως τι απέγινε ο Ναός εκείνος; Τι απέγινε το άφθαρτο λείψανο του “Μαρμαρωμένου Βασιλιά”; Τι σχέση έχει με το “θρύλο” και ποια με τις προφητείες για ανάκτηση της Πόλης, που τόσο και ο ίδιος είχε πασχίσει;

***

ΣΗΜΕΡΑ, η μνήμη του Αγίου Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος, τιμάται και εορτάζεται στο βυζαντινό Διδυμότειχο, επάνω στην Εκκλησιά του Χριστού Σωτήρα του κάστρου, όπου και υπάρχει σαν θησαυρός η φορητή εικόνα του Αγίου, δημιούργημα της λαϊκής τέχνης του 1958, που πάνω της έχει γραμμένο και το Απολυτίκιό του:

“ Τον λαμπρόν Βασιλέα και των πιστών μέγα καύχημα και των νυμφαίων το κλέος, Ιωάννην τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, την μνήμην επιτελούντες αυτού, συμφώνως ανακράζοντες. Δόξα τω σε Δοξάσαντι, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα”

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Γέροντα Παϊσίου (Μοναχού Αγίου Όρους)

Ο ΚΟΣΜΟΣ & Η ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ο κόσμος μοιάζει σήμερα , σαν μια κοχλάζουσα χύτρα ταχύτητος , με πολλές βαλβίδες ! Θα σκάσει εδώ , θα σκάσει εκεί . Προσεύχεσθε μη γίνει μ΄εμάς η αρχή .

Nα ζήτε όσο μπορείτε πιο απλά . Μη δυσκολεύετε από μόνοι σας τη ζωή σας .

Οι πολλές ευκολίες κάνουν δέσμιους τους ανθρώπους σήμερα

Γέροντα, γιατί οι άνθρωποι νοιώθουνε σήμερα ανασφάλεια ;

- Γιατί όλοι είμαστε ασφαλισμένοι ! Ασφαλίζουμε το αυτοκίνητό μας ,το σπίτι μας ,τη ζωή μας . Κάνοντας λοιπόν την κοσμική ασφάλεια, παραμερίζουμε την προστασία και Πρόνοια του Θεού!

ΑΡΜΑΓΕΔΩΝ ΚΑΙ Γ ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Η θέση του Γέροντα για το πιο πάνω θέμα ήταν η εξής:

- Όταν ακούσετε , ότι τα νερά του Ευφράτη τα κόβουν ψηλά οι Τούρκοι με φράγματα , να ξέρετε ότι ήδη μπήκαμε στην προετοιμασία του Αρμαγεδώνα ,και ότι διακόσια εκατομμύρια στρατός θα διαβή τον Ευφράτη για την Μέση Ανατολή ….

Γέροντα , για ποιο λόγο βάζουν με τον γραμμωτό κώδικα το 6 6 6 , πού αναφέρει η Αγία Γραφή , και παρά τις διαμαρτυρίες δεν θέλουν την αλλαγή του ;

- Στην Παλαιά Διαθήκη , επί Σολομώντος , η Εθνική Εβραϊκή φορολογία για τα υποτελή έθνη ήταν 666 τάλαντα χρυσού ( Β΄ Παραλειπομένων ,κεφ. Θ΄ 13 και Γ ΄ Βασιλ. Ι ΄ 14 , γραμμένα εδώ και 3.000 χρόνια ) . Ο αριθμός λοιπόν δεν είναι τυχαίος ,είναι ιερός για τους Εβραίους και τον επαναφέρουν σήμερα πλαγίως , για να υποτάξουν οικονομικά τα άλλα έθνη …

Πόλεμος με Τουρκίας & Τα Εξαμίλια της Προφητείας Αγίου Κοσμά του Αιτωλού

Ήλθαν κάποιοι εδώ ,και άρχισαν να μου λένε ότι θα γίνη πόλεμος ,κι΄ότι οι Τούρκοι θα φθάσουν μέχρι τα Εξαμίλια στην Κόρινθο ! Με ανάγκασαν να τους εξηγήσω ότι τα Εξαμίλια πού γράφει ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στις προφητείες του ,είναι τα 6 ναυτικά μίλια της υφαλοκρηπίδος και ότι γι΄αυτά θα «πιαστούμε»!

Όμως δεν θα μπούν στην Ελλάδα, μέχρι εκεί θα προχωρήσουνε , στα έξη μίλια, και τότε θα τους βρεί η μεγάλη συμφορά από τον Βορρά, που λένε τα γραφόμενα , και τίποτα δεν θα μείνει όρθιο …


THE NEW MONEY SYSTEM - ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

Βάλθηκαν, με πολύ πονηρό τρόπο ,να «περάσουν» , το Νέο Οικονομικό Σύστημα, στους Χριστιανούς ,και να τους παγιδεύσουν. Στην Αμερική ,το 1982 , χαράχθηκαν με ακτίνες Λέϊζερ , 3.000 άνθρωποι ,στο μέτωπο ή στο χέρι .

Ο γέροντας δείχνοντας το βιβλίο της Αμερικανίδος Mary Relf “ The New Money System 666 ” έλεγε στενοχωρημένος :

- Ενώ τόσο ολοκάθαρα ενεργείται το μυστήριο αυτό , για το οποίο μας έχει ενημερώσει ( εδώ και 2.000 χρόνια ) ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στο βιβλίο της Αποκαλύψεως , στενοχωριέμαι γιατί πολλοί , ακόμη ιερείς και επίσκοποι , δεν βλέπουν το θέμα πνευματικά , αλλά καθαρά κοσμικά . Λένε στον κόσμο πώς δεν συμβαίνει τίποτα κι΄ούτε πειράζει να πάρουμε ταυτότητες και κάρτες…

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Σχετικά με την Τηλεόραση έλεγε :

Η τηλεόραση κάνει μεγάλο κακό, να μη την παρακολουθείτε . Τις ειδήσεις να τις μαθαίνετε από το ράδιο


ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ

Είπε ο γέροντας : τώρα ο διάβολος αγρίεψε . Έγινε εξουσία , κι΄έχει κυκλοφορήσει (με τους ανθρώπους του), ειδικές κάρτες με τον αριθμό 666 ( κάρτες Τραπεζών, κλπ).

«Ο Αντίχριστος άρχισε την δουλειά του . Να τώρα μας ήρθε και το 666 . Θα το κάνουν από εδώ ,θα το κάνουν από εκεί , και θα καταλήγουν όλοι ότι πρέπει να σφραγισθούμε, γιατί δεν γίνεται αλλοιώς . Όλα αυτά σιγά – σιγά . Η Εκκλησία π ρ έ π ε ι να μας πεί τι θα κάνουμε »

Απαντήσεις Γέροντα Παϊσίου σε απορίες για Ταυτότητες:

Πως το πεντοχίλιαρο έχει το 666 και το χρησιμοποιούμε; το ίδιο θα είναι και η ταυτότητα;

- Το πεντοχίλιαρο είναι νόμισμα- και η λύρα της Αγγλίας έχει επάνω την Βικτώρια, αυτό δεν με πειράζει. "Τα Καίσαρος Καίσαρι". Εδώ όμως είναι η ταυτότητα μου, είναι κάτι προσωπικό, δεν είναι νόμισμα. Ταυτότητα σημαίνει ότι και η λέξη, ταυτίζεται δηλαδή κανείς μ αυτά που δηλώνει. Βάζουν το διάβολο και υπογράφω ότι τον αποδέχομαι. Πως να το κάνω αυτό;

Γέροντα τι σχέση έχει αυτή η ταυτότητα με το σφράγισμα;

- Η ταυτότητα δεν είναι σφράγισμα, είναι η εισαγωγή του σφραγίσματος.

Ο κόσμος Γέροντα, ρωτάει τι να κάνει σχετικά με τις νέες ταυτότητες.

- Εσείς καλύτερα, όταν σας ρωτούν, να τους λετε να συμβουλεύονται τους πνευματικούς τους και να κάνουν υπομονή να δουν πως θα ενεργήση η Εκκλησία, γιατί πολλοί κάνουν ερωτήσεις, αλλά λίγοι καταλαβαίνουν τις απαντήσεις. Αφού ξεκάθαρα το γράφω στο φυλλάδιο "Σημεία των καιρών", ας ενεργήσει ο καθένας ανάλογα με την συνείδηση του. Βέβαια μερικοί είπαν: "Ε, αυτά είναι μια γνώμη ενός καλογήρου, δεν είναι η θέση της Εκκλησίας". Εγώ όμως δεν είπα δική μου γνώμη, αλλά διατύπωσα απλά τα λόγια του Χριστού, του Ευαγγελίου, γιατί την δική μας γνώμη πρέπει να την υποτάσσουμε στο θέλημα του Θεού, που εκφράζεται μέσα στο Ευαγγέλιο. Αλλοι, αντίθετα από όσα λεω, λένε ότι τα είπε ο π. Παίσιος. Μερικοί πάλι που τα ακούν, αφού είναι τόσο σοβαρά θέματα, δεν ρωτούν αν είναι έτσι, αν πράγματι τα είπα, αλλά τα πιστεύουν. Εγώ δεν φοβάμαι, τα λεω έξω απ τα δόντια. Ερχονται στο Καλύβι, πετάν εξάρια στο κουτί. Καλά αυτά, τέλος πάντων! Μια μέρα πέταξαν μια πινακίδα έξω από την πόρτα….. Νόμιζα ότι ήρθε κάποιος, δεν με βρήκε και έγραψε "απουσιάζει", για να το δει και κανείς άλλος. Κοιτάω μετά, τι να δω! Είχε μια βρισιά! Τέτοια βρισιά δεν είχα ακούσει ούτε κοσμικός. Θα φαει ένα σκούπισμα όλη αυτή η κατάσταση, αλλά θα περάσουμε μια μπόρα. Ο κόσμος έχει ξεσηκωθεί, και εμείς πρέπει να ξεσηκωθούμε με πολλή προσευχή.Αλλοι ενδιαφέρονται για το θέμα των ταυτοτήτων, άλλοι το εκμεταλλεύονται και δημιουργούν προβλήματα. Η Εκκλησία πρέπει να πάρη μια θέση σωστή. Να μιλήση, να εξηγήση στους πιστούς, για να καταλάβουν ότι, αν πάρουν την ταυτότητα, αυτό θα είναι πτώση. Συγχρόνως να ζητήση από το κράτος τουλάχιστον να μην είναι υποχρεωτική η νέα ταυτότητα. Αν η Εκκλησία λάβη μια θέση σοβαρή και σεβασθούν την ελευθερία των πιστών, και όποιος θέλει θα βγάλη νέα ταυτότητα, όποιος θέλη θα έχει την παλιά, τότε θα την πληρώσουν μόνο μερικά γερά καρύδια, γιατί οι άλλοι θα τους πηγαίνουν κόντρα. Ο πολύς κόσμος θα κάνη την δουλειά του. Οσοι θα θέλουν να εξυπηρετηθούν θα έχουν την νέα και οι άλλοι οι καημένοι, οι ευλαβείς θα έχουν την παλιά ταυτότητα και θα τους ταλαιπωρούν.

Τώρα αφού ο υπουργός τους υποσχέθηκε να μη βάλει το 666 στις ταυτότητες ούτε ορατώς, ούτε αοράτως, και αυτό κάτι είναι. Θα κάνουμε υπομονή, θα δείξουν τα πράγματα. Και μόνον που λένε ότι δεν βάζουν το 666, είναι κάτι. Αρνούνται και οι ίδιοι. Ας δούμε τελικά τι θα βάλουν. Μέχρι που να κυκλοφορήσουν οι νέες ταυτότητες, μπορεί να ‘ρθη και η οργή του Θεού. Υστερα, δεν είναι ότι σε είκοσι τέσσερις ώρες θα πρέπει να βγάλουν όλοι ταυτότητες. Αν βγούν οι πρώτες θα εξετασθούν και, αν βγει ψεύτης ο υπουργός, θα είναι δίκαιος ο αγώνας. Αν τώρα συνεχίσουμε τις διαμαρτυρίες, εκείνοι θα πουν: "Να αυτοί δημιουργούν ταραχές. Ενώ δεν τίθεται θέμα φωνάζουν και διαμαρτύρονται". Το σκυλί, αν είναι καλός φύλακας, γαυγίζει, όταν έρχεται ο κλέφτης. Οταν φύγει ο κλέφτης σταματάει. Αν συνεχίσει να γαυγίζει, τότε δεν είναι καλός φύλακας.

Γέροντα, είπαν ακόμη, επειδή έχουμε ανεξιθρησκία, να μην αναγράφεται το θρήσκευμα στις νέες ταυτότητες.

Ναι, αυτούς δεν τους ενδιαφέρει, εμένα όμως με ενδιαφέρει, γιατί είναι η ταυτότητά μου. Γράφει από που είμαι και τι είμαι. Αν δεν μπη το θρήσκευμα, θα δημιουργηθούν προβλήματα. Θα πάει λ.χ. ένας στο γραφείο γάμων. Αν λέει η ταυτότητα "Ορθόδοξος" - άσχετα πόσων καρατίων είναι- εντάξει. Αν όμως δεν γράφει το θρήσκευμα, πως θα του δώσουν άδεια γάμου; Για την Εκκλησία αυτό είναι μπέρδεμα. Αν πάλι μπη το θρήσκευμα προαιρετικά, θα είναι και σαν ομολογία. Η Ευρώπη είναι Ευρώπη. Εδώ είναι διαφορετικά.Ύπουλος τρόπος εισαγωγής του σφραγίσματος Σιγά- σιγά, μετά την κάρτα και την ταυτότητα, δηλαδή το "φακέλωμα", θα προχωρήσουν πονηρά στο σφράγισμα. Με διάφορα πονηρά μέσα θα κάνουν εκβιασμούς, για να δέχονται οι άνθρωποι το σφράγισμα στο μέτωπο ή στο χέρι. Θα στριμώξουν τα πράγματα και θα πουν: "Μόνο με τις κάρτες θα κινείσθε, τα χρήσιμα θα καταργηθούν". Θα δίνη κανείς την κάρτα στο κατάστημα και θα ψωνίζη, και ο καταστηματάρχης θα παίρνει τα χρήματα από την Τράπεζα. Οποιος δεν θα έχη κάρτα, δεν θα μπορεί ούτε να πουλάει ούτε να αγοράζη. Από το άλλο μέρος θα αρχίζουν να διαφημίζουν "το τέλειο σύστημα", το σφράγισμα με ακτίνες λέιζερ με το 666 στο χέρι ή στο μέτωπο, που δεν θα διακρίνεται εξωτερικά. Συγχρόνως στην τηλεόραση θα δείχνουν ότι ο τάδε πήρε την κάρτα του τάδε και του πήρε τα χρήματα από την Τράπεζα και θα λένε συνέχεια: "Πιο σίγουρο είναι το σφράγισμα είναι το τελειότερο σύστημα. Ούτε το κεφάλι μπορεί να πάρη ο άλλος ούτε το χέρι, ούτε το σφράγισμα βλέπει". Γι’ αυτό τώρα αφήνουν τους ληστές, τους κακοποιούς να οργώνουν. Δεκαπέντε Κελλιά λήστεψαν εκεί γύρω στις Καρυές. Εναν τον σκότωσαν, για να τον ληστέψουν. Ετσι θα βρη τότε ευκαιρία ο καθένας να καταπατήση και να πάρη ότι θέλει. Ας πούμε, αν θέλει να καταπατήση ένα χωράφι, θα πη ότι ήταν δήθεν του παππού του ή ότι το είχε νοικιάσει κάποτε για βοσκοτόπι, οπότε άντε να βρής άκρη. Θα πουν μετά οι αρμόδιοι: "Δυστυχώς δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε ο έλεγχος μόνο με το κομπιούτερ μπορεί να γίνη", και θα προχωρήσουν στο σφράγισμα. Θα χτυπάη μετά το κομπιούτερ, θα βλέπη αν είσαι σφραγισμένος, για να σε εξυπηρετήση ή όχι. Τα τριάμισι χρόνια θα είναι δύσκολα και θα την πληρώσουν μερικοί που δε θα συμφωνήσουν με αυτό το σύστημα. Γι αυτούς όλο και κάποια αιτία θα βρίσκουν και θα τους κλείνουν στη φυλακή. Μετά έναν χρόνο θα τους πηγαίνουν σε άλλη πόλη για ανακρίσεις, για να περάσουν από άλλο δικαστήριο, από την μία πόλη στην άλλη. Ύστερα θα πουν: "Μας συγχωρείς, είσαι αθώος. Αν ήσουν σφραγισμένος, θα το ελέγχαμε σε ένα λεπτό. Τώρα δεν μπορούμε να κάνουμε τον έλεγχο".

- Γέροντα, θα μπορούν να επιβάλλουν με την βία το σφράγισμα;

Μέχρι εκεί η … ευγένεια τους δεν θα φτάση! Θα είναι ευγενείς, γιατί θα είναι Ευρωπαίοι. Θα δείξουν ανωτερότητα. Δεν θα βασανίζουν τους ανθρώπους, αλλά δεν θα μπορη να ζήση ο άνθρωπος αν δεν έχει το σφράγισμα. Θα λένε: "Χωρίς το σφράγισμα ταλαιπωρείσθε! Αν το δεχόσασταν, δεν θα δυσκολευόσασταν". Ούτε χρυσά νομίσματα ούτε δολάρια, αν έχη, θα μπορεί να τα χρησιμοποιή. Γι αυτό, αν φροντίση κανείς να ζη από τώρα απλά, λιτά, θα μπορή να καλλιεργήση λίγο σιτάρι, πατάτες. Να βάλει λίγα ελαιόδεντρα, και τότε με κανένα ζώο, καμία κατσίκα, λίγες κότες θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της οικογένειας του. Γιατί και προμήθειες να κάνεις, δεν ωφελεί πολύ, αφού και τρόφιμα δεν κρατούν χαλούν γρήγορα. Φυσικά, το στρίμωγμα θα διαρκέση λίγο, τρία- τριάμισι χρόνια. Θα συντομευτούν οι ημέρες για τους εκλεκτούς. Δεν καταλάβουν πότε θα περάσουν. Ο Θεός δεν θα αφήση αβοήθητο τον άνθρωπο.

Γέροντα, σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια θα επέμβη ο Χριστός;

Ναι. Εδώ βλέπεις, σε έναν αδικημένο που έχει καλή διάθεση, επειδή δικαιούται την θεία βοήθεια, παρουσιάζονται πολλές φορές οι Αγιοι, η Παναγία, ο Χριστός, για να τον σώσουν πόσο μάλλον τώρα που θα βρίσκεται σε τόσο δύσκολη κατάσταση ο καημένος ο κόσμος. Τώρα μια μπόρα θα είναι, μια μικρή κατοχή του αντίχριστου σατανά. Θα φαει μετά μια σφαλιάρα από τον Χριστό, θα συγκλονισθούν όλα τα έθνη και θα έρθει η γαλήνη στον κόσμο για πολλά χρόνια. Αυτήν την φορά θα δώση ο Χριστός μια ευκαιρία, για να σωθή το πλάσμα Του, θα αφήση το πλάσμα του ο Χριστός; Θα παρουσιασθή στο αδιέξοδο των ανθρώπων, για να τους σώση από τα χέρια του Αντίχριστου. Θα επιστρέψουν στο Χριστό και θα έρθη μια πνευματική γαλήνη σε όλην την οικουμένη για πολλά χρόνια. Μερικοί συνδυάζουν με αυτήν την επέμβαση του Χριστού την Δευτέρα Παρουσία. Εγώ δεν μπορώ να το πω. Ο λογισμός μου λεει ότι δεν θα είναι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όταν έρθει ως Κριτής, αλλά μια επέμβαση του Χριστού, γιατί είναι τόσα γεγονότα που δεν έχουν γίνει ακόμη. Θα επέμβη ο Χριστός, θα δώση μια σφαλιάρα σε όλο αυτό το σύστημα, θα πατάξη όλο το κακό και θα το βγάλη σε καλό τελικά. Θα γεμίσουν οι δρόμοι προσκυνητάρια. Εξω τα λεωφορεία θα έχουν εικόνες. Θα πιστέψουν όλοι οι άνθρωποι. Θα σε τραβάν, για να τους πεις για το Χριστό! Ετσι θα κηρυχθή το Ευαγγέλιο σε ολόκληρη την οικουμένη και τότε ο Χριστός θα έρθη ως Κριτής να κρίνη τον κόσμο. Αλλο Κρίση, άλλο μια επέμβαση του Χριστού, για να βοηθήση το πλάσμα Του. Σφράγισμα ίσον άρνηση

Ενώ ξεκάθαρα ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρει στην Αποκάλυψη για το χάραγμα, μερικοί δεν καταλαβαίνουν. Τι να τους πης; Ακούει δυστυχώς κανείς ένα σωρό ανοησίες του μυαλού από ορισμένους σημερινούς "Γνωστικούς". Ενας λεει: "Εγώ θα δεχθώ τη ταυτότητα με το 666 και θα βάλω και έναν σταυρό". Αλλος: "Εγώ θα δεχθώ το σφράγισμα στο μέτωπο και θα κάνω και έναν σταυρό στο μέτωπο.." και ένα σωρό παρόμοιες ανοησίες. Νομίζουν ότι θα αγιασθούν με αυτόν τον τρόπο, ενώ αυτά είναι πλάνες. Ενας δεσπότης μου είπε: "Εγώ εκεί που θα υπογράψω θα βάλω δίπλα έναν σταυρό. Δεν τον αρνούμαι τον Χριστό, απλώς εξυπηρετούμαι". "Εντάξει, του λεω, εσύ είσαι Δεσπότης και βάζεις στο όνομα σου λόγω ιδιότητος έναν σταυρό. Ο κόσμος τι θα κάνη;" το βρώμικο δεν αγιάζεται. Το καθαρό νερό δέχεται την Χάρη και γίνεται αγιασμός. Η πέτρα με θαύμα γίνεται ψωμί. Η ακαθαρσία δεν δέχεται αγιασμό. Επομένως, ο διάβολος, ο Αντίχριστος, όταν είναι στην ταυτότητα μας ή στο χέρι ή στο μέτωπό μας, με το σύμβολο του, δεν αγιάζεται, αν βάλουμε και έναν σταυρό. Εχουμε την δύναμη του τιμίου Σταυρού, του Αγίου Συμβόλου, την θεία Χάρη του Χριστού, μόνο όταν διατηρούμε την Χάρη του Αγίου Βαπτίσματος, με το οποίο απαρνούμαστε το σατανά, συντασσόμαστε με το Χριστό και δεχόμαστε το άγιο Σφράγισμα, "Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου". Βλέπεις, προχωράνε με μια λογική… Θα βάλουν δίπλα ένα σταυρό, και εντάξει! Και ενώ βλέπουμε ότι ο Απόστολος Πέτρος εξωτερικά αρνήθηκε τον Χριστό, αλλά και αυτό ήταν άρνηση, αυτοί αρνούνται το Αγιο Σφράγισμα του Χριστού που τους δόθηκε στο Αγιο Βάπτισμα, με το να δέχονται την σφραγίδα του Αντιχρίστου, και να λένε ότι έχουν μέσα τους το Χριστό!!!-

Γέροντα αν κάποιος δεχθεί το σφράγισμα από άγνοια;

Από αδιαφορία θα είναι. Τι άγνοια, όταν είναι ξεκάθαρα τα πράγματα; Και να μην ξέρει κανείς, πρέπει να ενδιαφερθή, να μάθη. Αν πούμε ότι δεν ξέραμε, γι αυτό δεχθήκαμε το σφράγισμα, θα μας πη ο Χριστός: "Υποκριταί, το μεν πρόσωπον του ουρανού γινώσκετε διακρίνειν, τα δε σημεία των καιρών ου δύνασθε γνώναι;".

Εστω και αγνοία του να σφραγισθεί κάποιος, χάνει την θεία Χάρη και δέχεται την δαιμονική ενέργεια. Βλέπεις, το παιδάκι στο Αγιο Βάπτισμα, όταν ο ιερεύς το βουτάει στο νερό, λαμβάνει το Αγιο Πνεύμα, χωρίς εκείνο να το ξέρει και μετά κατοικεί μέσα του η θεία Χάρις.Ερμηνείες των προφητειών-

Γέροντα, μερικοί λένε: "Ότι είναι γραμμένο από τον Θεό, αυτό θα γίνει. Τι να μας απασχολεί;"

Ναι, το λένε, αλλά δεν είναι έτσι, βρε παιδάκι μου! Και εγώ ακούω μερικούς να λένε: " Οι Εβραίοι δεν είναι τόσο κουτοί να προδοθούν με το 666, αφού το λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη. Αν ήταν θα το έκαναν με πιο έξυπνο τρόπο, πιο κρυφά". Ε, καλά οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι δεν ήξεραν την Παλιά Διαθήκη; Ο ‘Αννας και ο Καϊάφας δεν ήξεραν καλύτερα από όλους ότι έγραφε πως για "τριάκοντα αργύρια" θα προδώσουν τον Χριστό; Γιατί δεν ζητούσαν τριάντα ένα ή είκοσι εννέα αργύρια και ζήτησαν "τριάκοντα"; Αλλά ήταν τυφλωμένοι. ‘Ηξερε ο Θεός ότι μόνον έτσι θα γίνουν. Ο Θεός προγνωρίζει, δεν προορίζει- μόνον οι Τούρκοι πιστεύουν στο γραμμένο, στο κισμέτ. Ο Θεός γνωρίζει ότι αυτό θα γίνη έτσι, και ο άνθρωπος το κάνει από χαζομάρα. Δεν είναι ότι ο Θεός έβγαλε μία διαταγή, αλλά βλέπει την κακία των ανθρώπων που θα φθάσει και ότι η γνώμη τους δεν θα αλλάξει. ‘Οχι ότι τα κανόνισε έτσι ο Θεός.

‘Αλλοι ασχολούνται με προφητείες και κάνουν δικές τους ερμηνείες! Δεν λένε τουλάχιστον "έτσι μου λέει ο λογισμός", αλλά "έτσι είναι", και λένε ένα σωρό δικές τους θεωρίες. Μερικοί πάλι τα ερμηνεύουν όπως θέλουν, για να δικαιολογήσουνε τα πάθη τους. ‘Οπως αυτό που αναφέρει ο ‘Αγιος Κύριλλος, "καλύτερα να μη συμβούν τα σημεία του Αντιχρίστου στην εποχή μας", ο άλλος που θέλει να δικαιολογήση τον εαυτό του, την Δειλία του, λέει: "Ε, βλέπεις; Ο ‘Αγιος Κύριλλος φοβήθηκε μήπως αρνηθή, εγώ είμαι ανώτερος από τον ‘Αγιο Κύριλλο; Επομένως, και αν αρνηθώ τον Χριστό, δεν είναι τίποτε…"! Ενώ ο ‘Αγιος λέει να μη συμβούν, για να μη δουν τα μάτια του τον Αντίχριστο, όχι ότι φοβόταν. Βλέπεις ο διάβολος τί κάνει;

Δυστυχώς, και πάλι ορισμένοι "Γνωστικοί" φασκιώνουν τα πνευματικά τους τέκνα σαν τα μωρά, δήθεν για να μη στενοχωριούνται. "Δεν πειράζει αυτό, δεν είναι τίποτε. Αρκεί εσωτερικά να πιστεύετε"! Ε, λένε: "Μη μιλάτε γι' αυτό το θέμα - για τις ταυτότητες, το σφράγισμα-, για να μη στενοχωριούνται οι άνθρωποι". Ενώ, αν τους πούν " να προσπαθήσουμε να ζούμε πιο πνευματικά, να είμαστε κοντά στον Χριστό, και μη φοβάστε τίποτε, στο κάτω κάτω θα πάμε και μάρτυρες", θα τους προετοιμάσουν κάπως. Αν κανείς γνωρίση την αλήθεια, προβληματίζεται και ταρακουνιέται. Πονάει για την σημερινή κατάσταση, προσεύχεται και προσέχει να μην πέση σε παγίδα. Τώρα όμως τί γίνεται; Εκτός που δίνουν μερικοί δικές τους ερμηνείες, φοβούνται και αυτοί σαν κοσμικοί, ενώ έπρεπε να ανησυχούν πνευματικά και να βοηθούν τους Χριστιανούς, βάζοντάς τους την καλή ανησυχία, και να τους τονώνουν στην πίστη, για να νιώθουν θεϊκή παρηγοριά. Απορώ , δεν τους προβληματίζουν όλα αυτά τα γεγονότα που συμβαίνουν; Γιατί δεν βάζουν έστω ένα ερωτηματικό για τις ερμηνείες του μυαλού τους; Και αν επιβοηθούν τον Αντίχριστο για το σφράγισμα, πως παρασύρουν και άλλες ψυχές στην απώλεια; Η Γραφή, όταν λέη "… αποπλανάν, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς", εννοεί ότι θα πλανηθούν αυτοί που τα ερμηνεύουν με το μυαλό.

Πίσω λοιπόν από το τέλειο σύστημα "κάρτας εξυπηρετήσεως", ασφαλείας κομπιούτερ, κρύβεται η παγκόσμια δικτατορία, η σκλαβιά ου Ανιχρίστου. "… ‘Ινα δώσωσιν αυτοίς χάραγμα επί της χειρός αυτών της δεξιάς ή επί των μετώπων αυτών, και ίνα μή τις δύνηται αγοράσαι ή πωλήσαι, ει μή ο έχων το χάραγμα, το όνομα του θηρίου ή τον αριθμόν του ονόματος αυτού. Ώδε η σοφία εστίν, ο έχων νούν ψηφισάτω τον αριθμόν του θηρίου, αριθμός γαρ ανθρώπου εστί, και ο αριθμός αυτού χξς".

(Από το βιβλίο “Πνευματική Αφύπνιση”, Γέροντος Παίσίου Αγιορείτου, έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος- Σουρώτη Θεσσαλονίκης)

ΒΥΖΑΝΤΙΟ - ΡΩΜΑΝΙΑ

Ο όρος «Βυζάντιο» είναι δημιούργημα της δύσεως, η οποία θεωρεί τον εαυτό της, για εθνικιστικούς λόγους, απόγονο και δίκαιο διάδοχο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και φορέα του πολιτισμού της. Αποδοχή του γεγονότος από τους δυτικούς ότι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία συνεχίστηκε στην Ανατολή ως Ρωμανία (Βυζάντιο) για πλέον των 1000 ετών, θα ήταν μια ήττα για την ιστορική τους συνείδηση. Ως εκ τούτου εφευρέθηκε ο όρος «Βυζάντιο» για να αλλάξει τον χαρακτήρα και την ονομασία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στην Ανατολή και να απεμπολήσει τον Ελληνικό λαό από του να ζητά την κληρονομιά της, που άλλωστε εξ αρχής υπήρξε Ελλήνων δημιούργημα (Ρώμη).

Η Δ΄ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ: ΟΙ ΦΡΑΓΚΟΙ ΚΑΙ Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ

Toυ Θωμά Φ. Δρίτσα

«Η λεηλασία της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους δεν έχει το αντίστοιχό της στην Ιστορία»

Σερ Στήβεν Ράνσιμαν

«Ιστορία των Σταυροφοριών»

Ενώ τονίζεται η 29η Μαΐου 1453 ως το τέλος της χιλιόχρονης αυτοκρατορίας μας, το κυριότερο γεγονός που κλόνισε την ύπαρξή της ανεπανόρθωτα, και οδήγησε στον οριστικό τερματισμό της υλικής και οικονομικής υπεροχής του κράτους μας σε όλη την Ευρώπη, και τελικά στο 1453, δηλαδή η καταστροφή της Ρωμανίας από τη Δύση, με την Άλωση της Νέας Ρώμης/Κωνσταντινούπολης την 13η Απριλίου 1204 από τους Σταυροφόρους, αποσιωπάται ή δεν του δίνεται η πρέπουσα σημασία. Θα έλεγε κανείς, ότι επειδή ο προσανατολισμός του νεοελληνικού κράτους ήταν προς τη Δύση, οι ηγέτες του σκέφτηκαν ότι αυτός ο προσανατολισμός συνεπάγεται απαραίτητα και τη λήθη της ιστορίας, τη λήθη του γεγονότος ότι εξαιτίας της Άλωσης του 1204 η Ρωμηοσύνη στάθηκε αδύναμη να αντιμετωπίσει τους Τούρκους. Με άλλα λόγια, η Άλωση του 1204 οδήγησε στα 400-600 χρόνια Τουρκοκρατίας, αλλά αυτό το συμπέρασμα απωθήθηκε, πιθανότατα λόγω του ιδεολογικού προσανατολισμού της ηγετικής τάξης του Ελληνικού κράτους. Είναι σήμερα γενικά παραδεκτό, πως αυτή ήταν η αιτία της επικράτησης των Τούρκων στη Μικρά Ασία και τα Βαλκάνια. Ένα Ρωμαίικο Κράτος που δεν θα είχε υποστεί την Άλωση του 1204, πιθανότατα θα ανέκαμπτε, όπως είχε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν άλλωστε, και θα αντιμετώπιζε τους Τούρκους νικηφόρα, όπως και τους Άραβες.

Η ευκαιρία να χτυπηθεί η Ρωμηοσύνη, δεν άργησε να δοθεί στους Φραγκολατίνους. Ήδη από τον 12 αι πολλές δεκάδες χιλιάδες από αυτούς υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη. Απολάμβαναν προνόμια και ήταν προκλητικοί προς τους Ρωμηούς της Κωνσταντινούπολης. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ Κομνηνός παραχώρησε το 1082 υπέρμετρα δικαιώματα που τους έκαναν μισητούς στους Ρωμαίους. Ο Ιωάννης ο Β΄ έκανε κάποιες προσπάθειες ώστε θα θέσει τέλος στα προνόμια αυτά. Αλλά η ενέργεια του αυτή, είχε ως αποτέλεσμα εχθροπραξίες από μέρους τους τόσο στο Αιγαίο, όσο και στο Ιόνιο και την Αδριατική. Αναγκάστηκε, ο αυτοκράτορας να ξαναδώσει πίσω τα προνόμια, όταν ο στόλος των Βενετών κινήθηκε εχθρικά προς τα εδάφη της Ρωμανίας. Οι Λατίνοι είχαν αλλοιώσει πολλές πλευρές της δημόσιας ζωής και οικονομικά διείσδυαν στον εμπορικό / επαγγελματικό ιστό συμβάλλοντας στην παρακμή της αυτοκρατορίας. Η Ρωμαϊκή οικονομία, πλέον ήταν υποχείριο της δύσης.

Ο λαός της Ρωμηοσύνης, αντιστάθηκε στις προκλήσεις τους, με μεγάλες εξεγέρσεις, οι οποίες βάφτηκαν με αίμα. Τον Μάιο του 1182, έγινε η πρώτη εξέγερση κατά των Λατίνων. Μια επανάσταση που χαρακτηρίστηκε από σφαγές και εξανδραποδισμούς. Κάτω από την πίεση της κατάστασης ο Ανδρόνικος ο Α΄ αναγκάστηκε να υιοθετήσει την αντιλατινική πολιτική. Όπως είναι φυσικό, οι Λατίνοι αντέδρασαν κατά της Ρωμανίας. Η επεκτατική πολιτική τους εκφράστηκε με την επίθεση των Ούγγρων στη βαλκανική το 1183 καθώς και με την επίθεση των Νορμανδών κατά των Ρωμαϊκών εδαφών το 1185, με αποτέλεσμα την άλωση της Θεσσαλονίκης. Ακολούθησε νέα επανάσταση του δυσαρεστημένου από τα γεγονότα λαού στη την οποία σφαγιάστηκε ο Ανδρόνικος.

Αυτοκράτορας έγινε ο Iσαάκιος ο B΄ ο Άγγελος. Δυστυχώς, εκείνη την περίοδο, η Ρωμανία έπασχε από ελλιπή ηγεσία Οι Άγγελοι ήταν ίσως η χειρότερη δυναστεία! Ο Παπαρρηγόπουλος λέει (Δ΄ Β 237): “η ολεθρία των Αγγέλων γενεά”. Ο Iσαάκιος προσπάθησε να έρθει σε συνεννόηση με τους Λατίνους και να τους παραχωρήσει ξανά, ευνοϊκή μεταχείριση. Το 1187 επαναφέρει τα προνόμια των Βενετών, οι οποίοι έχουν πλέον την υποχρέωση να μην συνάπτουν συμμαχίες ενάντια στην Αυτοκρατορία. Το 1195 ανατρέπεται ο Ισαάκιος από τον Αδελφό του Αλέξιο Γ΄, πράγμα το οποίο κάνει τους Βενετούς σκεπτικούς, αν και τα προνόμια τους ανανεώνονται.

Ο Πάπας Ιννοκέντιος ο Γ΄ ήταν ο πνευματικός πατέρας της 4ης Σταυροφορίας. Υπήρχε σε αυτήν ένα ανάμεικτο πνεύμα αρρωστημένης θρησκευτικότητας και «ιπποτικής» ιδεολογίας. Έστειλε τους Λατίνους ιεροκήρυκες να προωθήσουν την υπόθεση του ιερού πολέμου στην Δυτική Ευρώπη, την κήρυξη του ιερού πολέμου. Ο Θεοβάλδος ο Γ΄, κόμης της Καμπανίας, κήρυξε τελικά τον (ανίερο) πόλεμο. Οι Σταυροφόροι «Ήταν ένα περίεργο ανακάτωμα από ευσεβείς και θρήσκους άνδρες, αλλά και από αποβράσματα της κοινωνίας, από ανθρώπους, δηλαδή, που ήταν ικανοί για κάθε έγκλημα» (1). Μυριάδες λαού έσπευσαν στο κάλεσμα των κηρύκων της Σταυροφορίας. Η θρησκευτικότητα ήταν πρόσχημα και επικάλυψη της κατάκτησης. Οι ελευθερωτές των Αγίων Τόπων έγιναν κατακτητές της Ανατολής, κοσμικοί και πνευματικοί αφέντες και δυνάστες. Το φεουδαρχικό κλίμα της Φράγκικης Δύσης μεταφυτεύτηκε στην Ανατολή.

To συμβούλιο που αποτελείτο από τους Φεουδάρχες οι οποίοι λάμβαναν μέρος στην σταυροφορία αποφάσισε πως η συγκέντρωση θα γινόταν στην Βενετία και κατόπιν θα κατευθύνονταν είτε στην Συρία, είτε στην Αίγυπτο. Οι σταυροφόροι έπασχαν τόσο από πλευράς οργάνωσης και εξοπλισμού, όσο και στα οικονομικά. Γι’ αυτό συνάψανε συμφωνία με τους Βενετούς, με την οποία θα παρείχετο τροφή και υποστήριξη, έναντι 85.000 μάρκων. Επίσης προσέφεραν και τα μισά εδάφη που θα κατακτούσαν οι σταυροφόροι. Οι περισσότεροι έφτασαν το 1202, αργοπορημένα στην Βενετία. Η οργάνωση, ο εξοπλισμός και τα οικονομικά τους ήταν σε άθλια κατάσταση. Μια και δεν μπορούσαν να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους, οι σταυροφόροι αναγκάστηκαν να βοηθήσουν τους Βενετούς χτυπώντας εχθρικές πόλεις, ως «πληρωμή». Καταστρέψανε και λεηλάτησαν την πόλη Ζάρα.

Ο Βολταίρος έλεγε ότι η «Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους» δεν ήταν ούτε αγία, ούτε ρωμαϊκή ούτε καν αυτοκρατορία! Η Βενετική «Serenissima Repubblica» (Γαληνότατη Δημοκρατία) κατ’ αναλογία, ούτε γαλήνια, ούτε και Δημοκρατία ήταν. Ήταν ένα κράτος βαθιά ιμπεριαλιστικό, πλουτοκρατικό, αποικιοκρατικό και ρατσιστικό / αριστοκρατικό. Το Βενετικό κράτος ήταν «εμπορικό». Βεβαίως, δεν γνωρίζουμε αν το να είσαι κλέπτης και κλεπταποδόχος είναι «εμπόριο». Ο Φράγκος σταυροφόρος εντυπωσίασε, κλέβοντας και διαλύοντας την Ρωμηοσύνη. Δεν είναι μόνο τα «ελγίνεια» μάρμαρα που ξέρουμε όλοι. Όποιος έχει επισκεφθεί την Ιταλία, θαυμάζει, στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, τα τέσσερα χάλκινα άλογα που κοσμούν τον εξώστη του ναού, τα οποία κάποτε στόλιζαν τον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης! Ακόμα και η βαριά μεγαλοπρεπής χαλύβδινη πόρτα του ναού, κάποτε κοσμούσε την Αγία Σοφία! Η Βενετία, ξεκίνησε ως μία καθαρά Ρωμαίικη πόλη, αλλά τελικά κατάληξε να αλωθεί πολιτισμικά από τους Φράγκους και να γίνει και αυτή Φραγκική. Αυτό συνέβη, κυρίως, μετά την κατάληψη του Πατριαρχείου Ρώμης από τους Φράγκους. Για παράδειγμα, ως τον 10ο αιώνα τα δημόσια έγγραφα της Βενετίας άνοιγαν με το όνομα του Ρωμαίου αυτοκράτορα. Στα τέλη του 12ου αιώνα όλοι οι Δόγηδες έφεραν τίτλους Ρωμηών αυλικών αξιωματούχων. Το σύστημα χρονολόγησης των εγγράφων παρέμεινε Ρωμαϊκό και συνέχισε να χρησιμοποιεί το μεσαιωνικό Index, ενώ ως την ενθρόνιση του τελευταίου βενετού Δόγη το 1789 το τελετουργικό ακολουθούσε αυστηρά τη Ρωμαίικη παράδοση (2). Μόνο μετά το 1797, οπότε και εγκαθιδρύθηκε η «Γαληνότατη Δημοκρατία», η Βενετία απέταξε εντελώς τα σύμβολα της Ρωμαίικης αυτοκρατορίας.

Στην πόλη Ζάρα στην Αδριατική Ακτή, αρχές του 1203, οι σταυροφόροι δέχτηκαν τους αντιπροσώπους του Αλέξιου Δ΄ Αγγελου, υιού του εκθρονισμένου και τυφλωμένου Ισάκιου Β΄ Αγγελου,. Η αδελφή του Αλέξιου είχε παντρευτεί τον βασιλιά της Σουηβίας Φίλιππο. Ο Αλέξιος Δ΄ έχει χαρακτηριστεί ο «Εφιάλτης» της Ρωμανίας! Αυτός έφερε τους Λατίνους Σταυροφόρους στην Κωνσταντινούπολη. Ήθελε να αποκαταστήσει, στον θρόνο, τον πατέρα του Ισαάκιο. Συνεργάστηκε όμως, με τους εχθρούς της αυτοκρατορίας, για να πετύχει τον σκοπό του. Οι Σταυροφόροι δεν μπόρεσαν αν αποφασίσουν, και απέπλευσαν προς Κέρκυρα, όπου ο Αλέξιος επανέλαβε τις προτάσεις του.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε ο δόγης της Bενετίας Ερρίκος Δάνδολος, ο οποίος έτρεφε μίσος κατά των Ρωμηών. Ο Δάνδολος έγινε Δόγης όταν ήταν 85 ετών. Είχε τυφλωθεί στην Κωνσταντινούπολη, ενώ ήταν επικεφαλής μίας πρεσβείας των Βενετών στον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό. Το 1171, ο αυτοκράτορας, έχοντας απαυδήσει από την «ανυπόφορη» συμπεριφορά των Βενετών εμπόρων, είχε συλλάβει μερικούς από αυτούς. Ο Δάνδολος θα έλθει, τότε, σε σύγκρουση με τον Μανουήλ Α΄ και σε μια συμπλοκή στην Πόλη, τραυματίστηκε και τυφλώθηκε, σύμφωνα με τον Στήβεν Ράνσιμαν. Έτσι, ο Δάνδολος μισούσε θανάσιμα τους Ρωμηούς και ανέμενε κάποια ευκαιρία, για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Επόμενο ήταν να «αρπάξει την ευκαιρία» και να ασκήσει και αυτός επιρροή, ώστε η εκστρατεία να κατευθυνθεί προς την Νέα Ρώμη / Κωνσταντινούπολη.

Τον Μάιο του 1203 ο στόλος των σταυροφόρων έφυγε από την Κέρκυρα και έφθασε στην Βασιλεύουσα τον Ιούνιο. O ιππότης Γοδεφρείδος Bιλλεαρδουΐνος, που μετείχε ο ίδιος στη Σταυροφορία, έκπληκτος και αυτός, έγραψε χρονογραφία («Χρονικό της Κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης») που δίνει σαφή εικόνα των εντυπώσεων, σχετικά με το μέγεθος του ρωμαϊκού πολιτισμού, που αντίκρισαν οι στρατιώτες:

Παράγραφος 128.: «Τώρα μπορείτε να μάθετε πως κοίταζαν επίμονα την Κωνσταντινούπολη εκείνοι που δεν την είχαν δει ποτέ [σ.σ.: αναφέρεται στην στιγμή όπου τα δυτικά στρατεύματα πρωτοαντίκρισαν την Πόλη, 24 Ιουνίου 1203]. Γιατί δεν μπορούσαν καθόλου να σκεφτούν πως μπορεί να υπάρχει σε όλο τον κόσμο μια τόσο ΠΛΟΥΣΙΑ πόλη, όταν είδαν αυτά τα ψηλά της τείχη και τους ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ πύργους κι αυτά τα ΠΛΟΥΣΙΑ παλάτια με τις ψηλές εκκλησίες, που ήταν τόσες πολλές που κανείς δεν θα το πίστευε αν δε το έβλεπε με τα μάτια του, και ακόμα το μήκος της πόλης που κυβερνούσε τις υπόλοιπες. Και μάθετε πως δεν υπήρξε άνθρωπος, άνθρωπος τόσο ασυγκίνητος, που να μην ανατριχιάσει. Κι αυτό δεν ήταν καθόλου περίεργο, γιατί ποτέ δεν ανέλαβαν άνθρωποι μια τόσο μεγάλη επιχείρηση από τότε που χτίστηκε ο κόσμος.»

Τρομοκρατημένος ο σφετεριστής αυτοκράτορας Αλέξιος Γ΄ διέφυγε στην Θράκη παίρνοντας μαζί του το κρατικό θησαυροφυλάκιο. Με την βοήθεια των Φράγκων που παρέμειναν έξω από την πόλη, ο τυφλωμένος πρώην αυτοκράτορας Ισαάκιος Β΄ Άγγελος αποκαταστάθηκε στον θρόνο του. Συναυτοκράτορας έγινε ο υιός του Αλέξιος Δ΄ Άγγελος. Ο Iσαάκιος επικύρωσε με χρυσόβουλλο όλες τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει απέναντι στους Σταυροφόρους ο Aλέξιος ο Δ΄. Η βασιλεία τους, όμως, δεν κράτησε πολύ.

Ο λαός αντέδρασε στην υποδούλωση στους δυτικούς, που ήταν εμφανής και ξέσπασε επανάσταση. Την αγανάκτηση του πληθυσμού προκάλεσαν η επιβολή βαριάς φορολογίας και η ληστρική συμπεριφορά των σταυροφόρων. Η επανάσταση είχε ως αποτέλεσμα ο Αλέξιος Δ΄ να χάσει τόσο το στέμμα, όσο και την ίδια τη ζωή του. Στο θρόνο ανέβηκε ο γαμπρός του Αλέξιου Γ΄, Αλέξιος Ε΄ Δούκας Μούρτζουφλος τον Ιανουάριο του 1204. Οι σταυροφόροι εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία και αποφάσισαν να επέμβουν, αυτή τη φορά όμως για να τοποθετήσουν όχι μια Ρωμαίικη κυβέρνηση, αλλά μια δική τους. Με εισήγηση του δόγη της Βενετίας Δάνδολου υπέγραψαν μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης συμφωνία διανομής των εδαφών της Ρωμανίας (Partitio Romaniae) και άρχισαν την πολιορκία της πόλης που έπεσε στα χέρια τους στις 13 Απριλίου 1204. Η ειρωνεία της τύχης είναι πως ο Δάνδολος πέθανε στην Κων/πολη και θάφτηκε στην Αγία Σοφία.

Η «βασιλίδα των πόλεων», απόρθητη από την εποχή της ίδρυσής της υπέκυψε για πρώτη φορά στον εχθρό. Φοβερές λεηλασίες και σφαγές ακολούθησαν την άλωση της Πόλης. Kύριοι της Kωνσταντινούπολης οι σταυροφόροι και οι συνεργάτες τους Bενετοί επέβαλαν το δίκαιο του κατακτητή. Οι σφαγές και η λεηλασία των δημόσιων κτηρίων και των ιδιωτικών κατοικιών ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Άπληστοι και ακόρεστοι οι ιππότες της Δύσης επέπεσαν πάνω στα θαυμαστά πλούτη και τους θησαυρούς που είχαν συγκεντρώσει αιώνες πολιτισμού στη Bασιλεύουσα. (3)

Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ (1198-1216), θα απειλήσει, δήθεν, τους Σταυροφόρους με αφορισμό, αλλά θα φροντίσει να λησμονήσει, εγκαίρως, την απειλή του. Μετά την καταστροφή της Βασιλεύουσας, θα γράψει προς τον αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρο Λάσκαρη ότι «οι Λατίνοι υπήρξαν όργανο της Θείας Προνοίας, που τιμώρησε τους Έλληνες για την άρνησί τους να δεχθούν την ηγεσία της Ρωμαϊκής Εκκλησίας» (4) Σε ολόκληρη την Δύση θα ψάλλουν ύμνους για να πανηγυρίσουν την πτώση της «μεγάλης ανίερης (profana) πόλεως».

Στη θέση του αυτοκράτορα τοποθετήθηκε νέα λατινική κυβέρνηση. Οι κληρονόμοι του Ρωμαϊκού θρόνου, από τις επαρχίες της αυτοκρατορίας, επρόκειτο να συνεχίσουν τους αγώνες, μέχρι την ανάκτησή της το 1261 από το Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο. Διαβάζουμε: «Οι επιπτώσεις της Τέταρτης Σταυροφορίας επί του ευρωπαϊκού πολιτισμού υπήρξαν εξ ολοκλήρου καταστρεπτικές. Η λάμψη του ελληνικού πολιτισμού, την οποία το Βυζάντιο (σ.σ: διάβαζε Ρωμανία) συντηρούσε επί εν­νέα αιώνες μετά από την επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως πρωτεύου­σας, έσβησε ξαφνικά... Το έγκλημα της Τέταρτης Σταυροφορίας παρέδω­σε την Κωνσταντινούπολη και τη Βαλκανική Χερσόνησο σε έξι αιώνες βαρβαρότητας... Προκειμένου να αντιληφθούμε την πλήρη σημασία της λατινικής κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης, πρέπει να προσπαθήσουμε να συνειδητοποιήσουμε ποιος θα ήταν σήμερα ο πολιτισμός της Δυτικής Ευρώπης, αν η προ έξι αιώνων Ρωμανία δεν είχε καταστραφεί. Μπορεί κανείς να φανταστεί όχι μόνο τη Μαύρη Θάλασσα, τον Βόσπορο και τον Μαρμαρά να περιβάλλονται από προοδευτικά και πολιτισμένα έθνη. αλλά ακόμα και τα ανατολικά και νότια παράλια της Μεσογείου να έχουν επι­στρέψει υπό μια καλή διακυβέρνηση και υπό μια θρησκεία η οποία δεν αποτελεί φραγμό στον πολιτισμό...» (5)

Η λεηλασία και απογύμνωση της Κωνσταντινουπόλεως από όλα της τα πλούτη, δεν είχε όμοιο της. Όσοι τολμούσαν να αντισταθούν σφάζονταν επί τόπου. Δεν έμεινε παλάτι, αρχοντικό εκκλησία μεγάλη ή μικρή, μοναστήρι, χαμοκέλα, που να μην υποστεί φρικώδη λεηλασία. Ιδίως τους προσέλκυσε ο μυθικός πλούτος της Αγίας Σοφίας. Μπήκαν μέσα στον Ιερό Ναό με άλογα και μουλάρια που λέρωναν με τις κοπριές τους το μαρμάρινο δάπεδο. Και άρχισαν με φρενιτιώδη ταχύτητα να ξηλώνουν και να παίρνουν τα πάντα: από άγια δισκοπότηρα, ευαγγέλια, ιερά άμφια, άγιες εικόνες, την Αγία Τράπεζα, και το ασημένιο εικονοστάσιο του Τέμπλου, αφού προηγουμένως το έκαναν κομμάτια, μανουάλια, πολυκάντηλα, μέχρι και κουρτίνες. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της λεηλασίας μια Γαλλίδα πόρνη ανεβασμένη στον πατριαρχικό θρόνο χόρευε άσεμνα μισόγυμνη και τραγουδούσε. Ούτε οι τάφοι των Αυτοκρατόρων γλύτωσαν: συλήθηκαν όλοι, ενώ τα λείψανα πετάχτηκαν εδώ κι εκεί. π.χ. το πτώμα του Βασιλείου Β΄ Μακεδόνα πετάχτηκε έξω και στα χέρια του τοποθέτησαν οι Φράγκοι μια φλογέρα -ειρωνικά -. Με αφορμή αυτό το γεγονός ο Παλαμάς έγραψε το ποίημα «η φλογέρα του βασιλιά».

Κυρίως όμως καταστράφηκαν αναρίθμητα έργα τέχνης. Τόσο της κλασσικής αρχαιότητας (π.χ. αγάλματα του Δια, του Απόλλωνα, των Διόσκουρων, το χάλκινο άγαλμα του Ηρακλή από τον Λύσσιπο τον Σικυώνιο, της Άρτεμης, της Ήρας, της Ελένης του Μενελάου κ.ά. που κοσμούσαν δρόμους, πλατείες και παλάτια της Βασιλεύουσας) όσο και της Ρωμαϊκής περιόδου, τα οποία κομμάτιαζαν για να αφαιρέσουν το χρυσό, το ασήμι και τους πολύτιμους λίθους, ενώ τα κατασκευασμένα από χαλκό τα έλιωναν στα καμίνια για να κόψουν νομίσματα. Τα αρχαία ελληνικά χειρόγραφα καίγονταν από τους σταυροφόρους, για να ψήσουν τα κρεατικά τους! Οι πιο φρικτοί από όλους ήταν οι Γάλλοι και οι Φλαμανδοί, ενώ αντιθέτως οι Βενετοί που ήταν εξοικειωμένοι με το Ρωμαϊκό πολιτισμό ήταν οι πλέον φιλεύσπλαχνοι έναντι των ηττημένων: Ήταν τέτοια η έκταση της καταστροφής που στο τέλος το άλλοτε περικαλλές άστυ, η Βασιλίδα των πόλεων της οικουμένης, που επί 9 αιώνες είχε συσσωρεύσει αμύθητα πλούτη, κατάντησε σκέτο κουφάρι!

Μεθυσμένοι από τη νίκη τους οι Φραγκοδυτικοί περιγελούσαν τους νικημένους, φορούσαν με γελοίο τρόπο τα ρούχα που τούς είχαν αρπάξει, τοποθετούσαν στα κεφάλια των αλόγων τους τις καλύπτρες και τα κοσμήματα των Ρωμηών. Άλλοι κρατούσαν αντί για σπαθί χαρτιά, μελανοδοχεία, και βιβλία, και περιφέρονταν στους δρόμους της Πόλης, παριστάνοντας τους λογίους. Το πιο τραγικό από όλα ήταν όμως ότι ολόκληρος ο γυναικείος πληθυσμός της Κωνσταντινουπόλεως, αδιακρίτως ηλικίας ή ιδιότητας (μοναχές) υποβλήθηκε στην τρομερή διαδικασία του βιασμού. Τότε ακριβώς εσφάγησαν οι περισσότεροι από τους άρρενες κατοίκους: διότι στην προσπάθειά τους οι πατεράδες και οι σύζυγοι να διαφυλάξουν την τιμή των θυγατέρων και των συζύγων έπεσαν θύματα των αποχαλινωμένων Δυτικών. Βόγκηξε η Κωνσταντινούπολη από τον ατελείωτο βιασμό. Δεν περιγράφονται τα μαρτύρια που υπέστησαν οι κάτοικοι επί τρεις συνεχείς ημέρες, διότι τους βασάνιζαν απάνθρωπα για να τους αποκαλύψουν τα μέρη όπου είχαν κρύψει χρυσά και αργυρά νομίσματα και κυρίως τιμαλφή. Μόνο όταν κορέστηκε η δίψα τους για αρπαγή, αίμα και γενετήσιες απολαύσεις, ησύχασαν, αφού πρώτα τους τρόμαξε μια έκλειψη σελήνης. Κατόπιν συγκέντρωσαν όλη τη λεία και την έθεσαν υπό την φύλαξη των ευγενών.

Γράφει κι ο Νικήτας Χωνιάτης για την Άλωση της Πόλης: «Κι έτσι, καθένας είχε πόνο, στα στενά θρήνος και κλάματα, στα τρίστρατα οδυρμοί, στους ναούς ολοφυρμοί, φωνές των ανδρών, κραυγές των γυναικών, απαγωγές, υποδουλώσεις, τραυματισμοί και βιασμοί σωμάτων. (..)Το ίδιο και στις πλατείες, και δεν υπήρχε μέρος ανεξερεύνητο που να δώσει άσυλο σε αυτούς. Χριστέ μου, τι θλίψη και φόβος υπήρχαν τότε στους ανθρώπους (...) Τέτοιες παρανομίες έκαναν οι στρατοί από τη Δύση εναντίον της κληρονομιάς του Χριστού, χωρίς να δείξουν σε κανένα φιλανθρωπία, αλλά γυμνώνοντάς τους όλους από χρήματα και κτήματα, από σπίτια και ρούχα. (...) και το πιο σημαντικό, αυτοί που πήραν το σταυρό στους ώμους και πολλές φορές ορκίστηκαν σε αυτόν και στα θεία λόγια ότι θα περάσουν δίχως να πειράξουν τις χώρες των Χριστιανών, χωρίς να κοιτάξουν αριστερά ή να εκκλίνουν προς τα δεξιά, αλλά θα οπλιστούν κατά των Σαρακηνών και να βάψουν τα ξίφη τους με το αίμα τους.(...) Οι δε Σαρακηνοί δεν έκαναν έτσι, και φέρθηκαν πολύ φιλάνθρωπα και ευγενικά όταν κυρίευσαν την Ιερουσαλήμ. Γιατί ούτε πείραξαν τις γυναίκες των Λατίνων, ούτε τον κενό τάφο του Χριστού έκαναν ομαδικό τάφο,(...) και αφήνοντας όλους να φύγουν με ένα ορισμένο αριθμό χρυσών νομισμάτων και από τον καθένα έπαιρναν μερικά πράγματα αφήνοντας τα υπόλοιπα στους κατόχους τους, ακόμα κι αν αυτά ήταν σαν την άμμο. Κι έτσι φέρθηκε το γένος που μάχονταν το Χριστό [σ.σ: οι Άραβες] προς τους αλλόπιστους Λατίνους, ούτε με ξίφος ούτε με φωτιά ούτε με λιμό ούτε με διωγμούς ούτε με άλλα δεινά. Σε εμάς όμως τα προκάλεσαν αυτά τα παραπάνω οι φιλόχριστοι και ομόδοξοι [σ.σ: οι Δυτικοί της Δ΄ Σταυροφορίας], όπως είπαμε με συντομία, αν και δεν είχαμε κάνει κάποιο αδίκημα»

Και βεβαίως, είναι φυσικό που οι Ρωμηοί ένοιωθαν απορία με το μέγεθος της καταστροφής, αφού, με τον πόλεμο με τους Άραβες, ουδέποτε είχαν γνωρίσει τέτοια κτηνωδία, τους φαινόταν αδιανόητο πως άνθρωποι με πίστη στον Χριστό, ήταν δυνατόν να φέρονται έτσι. Σε αντίθεση με την γενικότερη έλλειψη ανεκτικότητας της Δύσης, στη Ρωμανία οι «μισαλλόδοξοι Ρωμηοί» (όπως αρέσκονται κάποιοι να αποκαλούν) είχαν κτίσει ήδη από τις αρχές του 8ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη τζαμί, για να προσεύχονται οι μουσουλμάνοι που περνούσαν από εκεί (π.χ. έμποροι), κι αργότερα έχτισαν και άλλα δύο. Ας μάς πει κανείς, πότε πρωτοχτίστηκε ισλαμικό τέμενος σε κράτος της Δυτικής Ευρώπης; Από τον 8ο αιώνα, οι Ρωμηοί δεν είχαν πρόβλημα να υπάρχει τζαμί στην πρωτεύουσα ενός χριστιανικού κράτους, το οποίο αντιμαχόταν τους Μουσουλμάνους και ήταν σε πόλεμο με αυτούς. Αν αυτό δε σημαίνει ανεκτικότητα, τότε τι σημαίνει, σε μια εποχή όπου οι Δυτικοί έκαναν Σταυροφορίες;

Διαβάζουμε, από την περιγραφή του Γοδεφρείδου Βιλλαρδουίνου, που συμμετείχε στη πολιορκία, στο «Χρονικό της Κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης»:

247. «Εκείνη τη νύχτα [σ.σ: 12 προς 13 Απριλίου 1204], μπροστά στο στρατόπεδο του Βονιφάτιου του Μονφερατικού, δεν ξέρω ποιοι άνθρωποι, που φοβόντουσαν μην τους επιτεθούν οι Έλληνες, βάλανε φωτιά στο χώρο ανάμεσα σε αυτούς και στους Έλληνες. Και η πόλη άρχισε να αρπάζει φωτιά και να καίγεται πολύ άσχημα, και καιγόταν όλη εκείνη τη νύχτα και την άλλη μέρα μέχρι το απόγευμα. Και τούτη ήταν η τρίτη πυρκαγιά στην Κωνσταντινούπολη από τότε που ήρθανε οι Φράγκοι στην χώρα. Και υπήρχαν περισσότερα καμένα σπίτια από όσα υπήρχαν στις τρεις πιο μεγάλες πόλεις του βασιλείου της Γαλλίας.

248. Και τα λάφυρα ήταν τόσα πολλά που κανείς δεν ήξερε να πει πόσα, χρυσάφι, και ασήμι και σκεύη και πολύτιμα πετράδια και μετάξια και γούνινα φορέματα από γκρίζο σκίουρο και από ερμίνα, και όλα τα ακριβά πράγματα που βρέθηκαν ποτέ στη γη. Και δίνει βέβαιη μαρτυρία ο Γοδεφρίδος ο Μαρεσάλης της Καμπανίας, αληθινά και έχοντας σωστά τα λογικά του, πως από τότε που χτίστηκε ο κόσμος δεν πάρθηκαν τόσα λάφυρα από μια μόνο πόλη.

249. Ο μαρκήσιος Βονιφάτιος του Μονφερράτου προχώρησε κατά μήκος της ακτής προς το παλάτι του Βουκολέοντα. Και σαν έφτασε εκεί, του το παρέδωσαν, για να σώσουν τη ζωή τους, εκείνοι που ήταν μέσα. Εκεί βρήκε τις περισσότερες από τις πιο σπουδαίες κυρίες όλου του κόσμου, που είχαν καταφύγει στο κάστρο. Εκεί βρισκόταν η αδελφή του βασιλιά της Γαλλίας, που ήταν κάποτε αυτοκράτειρα [Αγνή, κόρη του Λουδοβίκου Ζ΄], και η αδελφή του βασιλιά της Ουγγαρίας που ήταν κι αυτή αυτοκράτειρα, και πολλές σπουδαίες κυρίες. Για το θησαυρό που βρισκόταν σε εκείνο το παλάτι, δε πρέπει καθόλου να μιλάμε. Γιατί υπήρχαν τόσα που δεν έχουν ούτε τέλος ούτε αριθμό.

251. Ο καθένας πήρε για να μείνει όποιο σπίτι ήθελε, και υπήρχαν πολλά. Και έπρεπε να δοξάσουν πολύ τον Κύριο Ημών, γιατί δεν είχαν πάνω από είκοσι χιλιάδες οπλισμένους ανθρώπους ανάμεσά τους και με τη βοήθεια του Θεού νίκησαν τετρακόσιες χιλιάδες ανθρώπους ή και περισσότερους, και μάλιστα μέσα στην πιο ισχυρή πόλη που υπήρξε σε όλον τον κόσμο, που ήταν μεγάλη πόλη, και η πιο καλά οχυρωμένη. »

Σημειώσεις

1. Παντίτ Νεχρού «Παγκόσμιος Ιστορία», επιστολή 62α

2. GHERARDO ORTALLI, «H Βενετία και τα ίχνη του Βυζαντίου», ΤΟ ΒΗΜΑ, 24-10-2004

3. «H Δ’ Σταυροφορία και η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης», Nίκος Γ.Mοσχονάς Iνστιτ. Bυζαντ. Eρευνών, ενθετο «Επτά Ημέρες» εφημ «Καθημερινή», 1-11-98

4. Αρχιεπισκόπου πρ. Θυατείρων και Μ. Βρεταννίας Μεθοδίου Γ. Φούγια, Μητροπολίτου Πισιδίας, «Έλληνες και Λατίνοι», Α.Δ.Ε.Ε., Αθήνα, σ. 278

5. Σερ Έντουιν Πήαρς, «Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204»


Βιβλιογραφία

1. «Ρωμηοσύνη Ρωμανία Ρούμελη» του π. Ι. Ρωμανίδη, εκδ. Πουρνάρα, 2002

2. «Γέννημα και Θρέμμα Ρωμηοί» του Σεβ Ναυπάκτου Ιερ. Βλάχου, εκδ Πελαγία.

3. «Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204» του σερ Έντουιν Πήαρς

4. «Ιστορία των Σταυροφοριών» Σερ Στήβεν Ράνσιμαν.

5. «H Δ΄ Σταυροφορία και η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης», Nίκος Γ.Mοσχονάς Iνστιτούτο Bυζαντινών Eρευνών, ενθετο «Επτά Ημέρες» εφημ. «Καθημερινή», 1-11-98

6. «H Βενετία και τα ίχνη του Βυζαντίου», ΤΟ ΒΗΜΑ, 24-10-2004

7. «Η πρώτη άλωση της Πόλης» του Ι. ΜΠΑΚΟΥΡΟΥ, Υποστράτηγου ε.α., http://www.seetha.gr/seetha/item.asp?ReportID=127

8. «1204, Η άλωση της Κωνσταντινούπολης», αφιέρωμα, http://www.myriobiblos.gr/afieromata/1204/

9. «Η άλωση του 1204», http://www.geocities.com/porta_aurea/proti_alosi.html