ΠΕΡΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

 

«1 ΤΙΜΑ ἰατρὸν πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος· 2 παρὰ γὰρ Ὑψίστου ἐστὶν ἴασις, καὶ παρὰ βασιλέως λήψεται δόμα. 3 ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται. 4 Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς φάρμακα, καὶ ἀνὴρ φρόνιμος οὐ προσοχθιεῖ αὐτοῖς. 5 οὐκ ἀπὸ ξύλου ἐγλυκάνθη ὕδωρ εἰς τὸ γνωσθῆναι τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ; 6 καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ· 7 ἐν αὐτοῖς ἐθεράπευσε καὶ ἦρε τὸν πόνον αὐτοῦ, 8 μυρεψὸς ἐν τούτοις ποιήσει μεῖγμα, καὶ οὐ μὴ συντελέσῃ ἔργα αὐτοῦ, καὶ εἰρήνη παρ’ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆς.~ 9 Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί σου μὴ παράβλεπε, ἀλλ’ εὖξαι Κυρίῳ, καὶ αὐτὸς ἰάσεταί σε. 10 ἀπόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας, καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν. 11 δὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως καὶ λίπανον προσφορὰν ὡς μὴ ὑπάρχων. 12 καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος, καὶ μὴ ἀποστήτω σου, καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία. 13 ἔστι καιρὸς ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐοδία· 14 καὶ γὰρ αὐτοὶ Κυρίου δεηθήσονται, ἵνα εὐοδώσῃ αὐτοῖς ἀνάπαυσιν καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεως. 15 ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ.»

Βυζαντινών επιστήμες

Πανδιδακτήριον Κωνσταντινουπόλεως

 Κάθε άλλο παρά "παπαδίστικη θεολογία" και τίποτε άλλο διδασκόταν στο Πανδιδακτήριον Κων/πόλεως, μάλιστα η θεολογία δεν αποτελούσε καν αντικείμενο του πανεπιστήμιου. Ο Παν. Κανελλόπουλος, στην Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, τονίζει ότι το πανεπιστήμιο ήταν οργανωμένο σύμφωνα με τα παλαιά πρότυπα των εθνικών ανώτατων σχολών. Διδασκόταν γραμματική, ρητορική (συνδυασμένη μ' αυτήν ήταν η φιλολογία), διαλεκτική (γενικότερα η φιλοσοφία), καθώς και αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική. Παράλληλα με τους κλάδους αυτούς ίσχυε ως ιδιαίτερο σύστημα γνώσεων η επιστήμη του Δικαίου. Η ιατρική μπορεί να διδασκόταν ανεξάρτητα, μπορεί όμως και συνδυασμένη μ' έναν από τους άλλους βασικούς κλάδους τεχνών και επιστημών. Και τώρα το αξιοσημείωτο (γράφει ο Κανελλόπουλος): Περίεργο είναι ότι η θεολογία δεν ήταν κλάδος σπουδών στο κοσμικό πανεπιστήμιο. Λειτουργούσε, ως ιδιαίτερο ίδρυμα που δεν είχε άμεση σχέση με το κράτος, η Πατριαρχική Σχολή, όπως και άλλες σχολές σε μοναστήρια. (Με περιφημότερη την σχολή της μόνης του Στουδίου, στην Κων/πολη.) Να αναφέρουμε επίσης ότι επί Ιουστινιανού η Νομική Σχολή ανεξαρτητοποιήθηκε και είχε 5ετες πρόγραμμα σπουδών. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στο Πανδιδακτήριο η φοίτηση ήταν δωρεάν!

Αυτά για τις σπουδές στην Πόλη την "κοινή των Ελλήνων εστία, διατριβή των μουσών, της επιστήμης απάσης διδάσκαλον, την των πόλεων βασιλίδα", όπως την χαρακτηρίζει ο Ανδρόνικος Κάλλιστος στην "Μονωδία επί τη δυστυχεί Κωνσταντινουπολει" (μετά την άλωση).

Επειδή αναφέραμε τον Νικηφόρο Γρηγορά, αξίζει να πούμε ότι πρώτος ανακάλυψε το λάθος του Ιουλιανού ημερολογίου, 250 χρόνια περίπου πριν καθιερωθεί στην Δύση το Γρηγοριανο. Άλλοι μεγάλοι θετικοί επιστήμονες... μεγάλες μορφές σαν τον Ιωάννη τον Φιλόπονο (θεμελιωτή της Ουράνιας μηχανικής 10 αιώνες πριν τον Γαλιλαίο, τελειοποίησε όργανα όπως ο αστρολάβος κ.α.), τον Συνεσιο τον Κρηναίο, τονΛέοντα τον Μαθηματικό, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο κ.α. πολλοί.

Σχολές και θετικοί επιστήμονες του Βυζαντίου

 Ι. Μερικές από τις ανώτερες και ανώτατες σχολές επί Βυζαντίου

1. Πανεπιστήμιο της Κωνσταντιπουπόλεως 5ος - 15ος αιώνας

Άκμασε από τον 10-13ο αιώνα. Τότε οι καθηγητές ονομάζονταν "φιλόσοφοι" και "μαΐστροι"

και οι έδρες "θρόνοι". Λειτούργησε μέχρι την Πτώση. Περιελάμβανε αίθουσες διδασκαλίας

αλλά και πολυτελείς βιβλιοθήκες.

2. Σχολή της Νίκαιας. Λειτούργησε στην Νίκαια από το 1204 έως το 1261.

3. Πατριαρχική ακαδημία. Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα.

4. Σχολή της Θεσσαλονίκης. Ιδρύθηκε το 1330

5. Σχολή του Μυστρά. Ιδρύθηκε το 1390

6. Σχολή της μονής του Προδρόμου, ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Βατατζή και με διευθυντη τον Νικηφόρο Βλεμμύδη.

7. Σχολή του Νικηφόρου Γρηγορά,στην Κωνσταντινούπολη.

8. Ακαδημία των Θετικών επιστημών της Τραπεζούντας. Γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη επί Μεγαλοκομνηνων. Καλλιεργήθηκαν κατά την περίοδο 1204-1461 τα μαθηματικα και η αστρονομία. Σύμφωνα με τον Δ. Κωτσακη στο βιβλίο του " Διδάσκαλοι του γένους και αστρονομία" Α9ηνα 1983, " κατα πάσα πι9ανοτητα,ελειτουργουσε κοντά σ' αυτήν και αστεροσκοπείο" Ο Σ. Πλακιδης γράφει ότι είχαν αναπτυχθεί τόσο πολύ τα μαθηματικά και κυρίως η αστρονομία ώστε πολλοί που ενδιαφερόντουσαν γι' αυτήν έφευγαν ακόμη και απο την Πόλη για να σπουδάσουν στην Τραπεζούντα.

9. Σχολή της Σμύρνης. Ιδρύθηκε απο τον Νικηφόρο Βλεμμύδη τον 13ο αιώνα.

10. Σχολή της Καισαρείας

11. Σχολή της Εφέσου

κλπ.

[Σημ. Στους αλχημιστές αυτούς υπάρχουν μερικά χρονολογικά λάθη` εν πάση περιπτώσει.]

Το βουκόλειον

ΙΙ. θετικοί επιστήμονες επι Βυζαντίου

1. Ζώσιμος 4ος-5ος αι.

Έλληνας Αλχημιστής από την Πανοπολη της Αιγύπτου. Αυτός πρώτος χρησιμοποίησε την λεξη "Χημεία" από την τέχνη της μαύρης γης της Αιγύπτου που ονομάζεται "χεμ".Ένα από τα έργα του "περί ζύθων ποιήσεως" αποτελεί την αρχαιότερη συνταγή Παρασκευής μπύρας.

2.Πελαγιος 4ος-5ος αι.

αλχημιστής

3. Δημόκριτος 4ος-5ος αι,

αλχημιστής

4.Μαρια η Ιουδαία 4ος-5ος αι.

Αλχημίστρια, μαθήτρια του Δημοκρίτου

5.Αστεριος ο Αμασιευς 5ος αι.

συγγραφέας με σπουδές στα μαθηματικά και την αστρονομία.

6. Ιάκωβος 5ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

7.Προκλος ο Βυζάντιος 5ος-6ος αι.

Μαθηματικός και φιλόσοφος

8. Αετιος 5ος-6ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

9.Αμμωνιος 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος

10.Ερμιας ο Αλεξανδρευς 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος και μαθηματικός

11.Ασκληπιοδωρος ο Αλεξανδρευς 5ος-6ος αι.

Ιατρός.Μαθηματικός και νεοπλατωνικός φιλόσοφος

12.Διδυμος 5ος-6ος

γεωπόνος

Το φόρουμ του Θεοδοσίου

13. Ιωάννης ο Λυδος 490-565

Ιστορικός, νομικός και αστρονόμος

απο την Φιλαδέλφεια.

14.Ιουλιανος ο αρχιτέκτονας 5ος-6ος αι.

Μηχανικός και αρχιτέκτονας. Γνωστός από έναν μηχανισμό άντλησης νερού τον οποίον εφεύρε.

15.Μαρινος ο Νεαπολιτης 5ος-6ος αι.

Νεοπλατωνικός και μαθηματικός. Διάδοχος του Πρόκλου στην Ακαδημία.

16. Σιμπλικιος 5ος-6ος αι.

Φιλόσοφος και μαθηματικός

Δίδαξε στην Ακαδημία μέχρι που έκλεισε και μετά το κλείσιμο της πήγε στην Περσία για 5 χρόνια, όπου δίδαξε. Επέστρεψε όμως και δίδαξε στην Κωνσταντινούπολη.

17.Ασκληπιος ο Τραλλειανος 6ος αι.

Νεοπλατωνικός και γεωμέτρης

18. Ανθέμιος ο Τραλλειανος 6ος αι.

αρχιτέκτονας (Αγια Σοφία) και συγγραφέας

19.Ηλιοδωρος ο Νεοπλατωνικός 6ος αι.

Φιλόσοφος,μαθηματικός και αστρονόμος

20.Ισιδωρος ο Μιλησιος 6ος αι.

Αρχιτέκτονας και μαθηματικός.

Ολοκλήρωσε την Αγια Σοφία.

Ίδρυσε στην Πόλη Σχολή Μηχανικών και υπήρξε δάσκαλος τους τελευταίου διευθυντή της Ακαδημίας Αθηνών του Δαμάσκιου.

21.Ισιδωρος ο Μιλησιος ο Νεώτερος 6ος αι.

Αρχιτέκτονας και μηχανικός. Ανιψιός του προηγούμενου.

Ανοικοδόμησε τον τρούλο της Αγίας Σοφίας όταν έπεσε λόγω σεισμού το 558.

22.Δαμασκιος 6ος αι.

Έλληνας νεοπλατωνικός και μαθηματικός, από την Δαμασκό. Τελευταίος διευθυντής της Ακαδημίας.

23.Ευτοκιος 6ος αι.

Μαθηματικός

24.Ηρων 6ος αι.

Μαθηματικός

25.Ιεροκλης 6ος αι.

Γεωγράφος

26. Ιωάννης ο Φιλόπονος 6ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος

Μεγάλη φιλοσοφική και πνευματική διάνοια του Βυζαντίου.

Το έργο του άσκησε μεγάλη επίδραση στις φυσικές επιστήμες του μεσαίωνα αλλά και των νεότερων χρόνων.

27.Καισαριος 6ος

γεωγράφος

Παλάτι Τεκφούρ

28.Κοσμας ο Ινδικοπλευστης 6ος

Γεωγράφος και τοπογράφος

29. Λεοντιος 6ος αι.

Μαθηματικός, φιλόσοφος και μηχανικός

30.Διονυσιος ο Μικρός 6ος αι.

Αστρονόμος

31. Ολυμπιοδωρος 6ος αι.

Νεοπλατωνικός και μαθηματικός

32 Πρόκλος ο Μητροπολίτης 6ος αι.

μαθηματικός και αστρονόμος

33. Ρητοριος ο Βυζαντινός 6ος αι.

Αστρονόμος.

34. Στέφανος ο Βυζάντιος 6ος αι.

Γεωγράφος

35. Σωτηριχος 6ος αι.

μαθηματικός και φιλόσοφος

36.Βασσιος Κασσιανος 6ος-7ος αι.

Συγγραφέας γεωπονικών και φυσιογνωστικών έργων

Το έργο του "Γεωπονικά" θεωρείται το καλύτερο της βυζαντινής φυσιογνωμίας και

αποτελείται από 26 βιβλία.

37.Αλεξανδρος ο Τραλλειανος 525-605

Ιατρός, φαρμακολογος και βοτανολόγος

Είναι ο πρώτος που χορήγησε σίδηρο ως εσωτερικό φάρμακο.

38.Τιμοθεος ο Γαζαιος 6ος-7ος αι.

Ζωολόγος, γραμματικός

39.Γεωργιος ο Κύπριος 6ος-7ος αι.

Γεωγράφος

40. Αριστοφάνης 6ος-7ος αι.

ζωολόγος

41. Πισιδης Γεωργιος 6ος-7ος αι.

Αστρονόμος, ζωολόγος, βοτανολόγος

Πίστευε στην σφαιρικότητα της γης.

42. Καλλίνικος 7ος αι.

Έλληνας μηχανικός από την Ηλιούπολη της Συρίας

εφευρέτης του "υγρού πυρός"

Η είσοδος στο Σενάτο

43. Θεόδωρος ο Καντερβουριας 602-690

Έλληνας και πρώτος αρχιεπίσκοπος caterbury, από την Ταρσό της Κιλικίας.

Σπούδασε μαθηματικά, φιλοσοφία και αστρονομία στην Κωνσταντινούπολη.

Είναι ο πρώτος που ίδρυσε βιβλιοθήκες και σχολεία στην Αγγλία, φροντίζοντας

να διδάσκονται εκεί η αριθμητική και η ελληνική γλώσσα. Θεωρείται ο ιδρυτής της

αγγλοσαξονικής φιλολογίας και ο ιδρυτής των πρώτων μεγαλόπρεπων ναών της ευρύτερης περιοχής του Λονδίνου. Είναι άγιος της καθολικής Εκκλησίας, αν και Έλληνας.

44.Θεοδωρος ο πρωτοσπαθάριος 610-642

Ιατρός και φαρμακολογος έγραψε έργο με συνταγές φαρμάκων

45. Παύλος ο Αιγινήτης 7ος αι.

Ιατρός, φαρμακολογος, ζωολόγος, φυτολόγος από την Αίγινα

46. Στέφανος ο Αλεξανδρευς 7ος αι.

αστρονόμος και μαθηματικός, φαρμακολογος

47. Σιμοκαττος θεοφύλακτος 7ος αι.

γεωπόνος

48. Θεόφιλος ο Εδεσσηνος 695-785

αστρονόμος και λόγιος. Μετέφρασε τον Όμηρο στα αραβικά

49. Αρεθας 9ος αι.

μαθητής του Λέοντος του Μαθηματικού

50. Θεοδηγιος 9ος αι.

καθηγητής αστρονομίας και των μαθηματικών

στη Σχολή της Μαγναύρας και λόγιος.

51. Θεόδωρος ο Γεωμέτρης 9ος αι.

Καθηγητής γεωμετρίας στη Σχολή της Μαγναύρας

52. Λέων ο Μαθηματικός 9ος αι.

Γεννήθηκε στην Θεσσαλία, σπούδασε στην Άνδρο και στην Πόλη.

Ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς, είναι ο πρώτος που εισήγαγε τα γράμματα στην θεωρητική αριθμητική και άλγεβρα.

Γεωμέτρης, μηχανικός, αστρονόμος και φιλόσοφος.

Πρύτανης της Σχολής της Μαγναύρας δίδαξε σ' αυτή τετρακτυ

(Γεωμετρία, αστρονομία, αριθμητική και μουσική)

Κατασκεύασε τον πρώτο οπτικό τηλέγραφο που αναφέρεται στην Ιστορία ο οποίος

τοποθετήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας.

Διέσωσε πολλά αρχαία κείμενα.

53.Φωτιος ο Α' 820-891

θεολογος,νομικος,ιστορικος,φιλοσοφος,γεωγραφος,αστρονομος,μαθηματικος

πατριάρχης Κων/πολεως

54. Κωνσταντίνος ο Σικελός 9οσ-10ος αι.

μαθηματικός.

Η Χρυσή Πύλη

55. Γρηγοριος 10ος αι.

καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας

Επινόησε έναν βελτιωμένο τύπο αστρολαβουτον οποίον ονόμασε "κόσμημα μαθηματικόν". Θεωρείται ο πρόδρομος των αστρονομικών παραδοχών του 14ου-15ου αι.

56. Ηρων ο Βυζαντινός 10ος αι.

Μαθηματικός, αρχιτέκτονας και μηχανικός

αναφέρεται ως ο επινοητής του "επιμονιδιου φαρμάκου" το οποίο προκαλούσε τόνωση του οργανισμού και καταπράυνση του αισθήματος της πείνας.

57.Νικηφορος Πατρίκιος 10ος αι

καθηγητής γεωμετρίας στο πανεπιστήμιο Μαγναύρας

58.Ελευθεριος Ζεβεληνος 11ος αι

αστρονόμος

59.Ιωαννης ο Ιταλός 11ος αι.

Φιλόσοφος, μαθηματικός

60.Συμεων Σηθης 11ος αι.

Αστρονόμος, βοτανολόγος και ιατρός

61.Μιχαηλ Ψελλός 1018 - 1096

φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος, φυσικός, νομικός και φιλόλογος

Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κωνσταντινουπόλεως

Σπούδασε στην Αθήνα και στην Πόλη.

62. Μάρκος ο Έλλην 11ος αι.

λόγιος και αστρονόμος

63. Μιχαήλ ο Εφεσιος 11ος αι.

καθηγητής του πανεπιστήμιου Κων/πολης

64. Ιεροφιλος ο Σοφιστής 12ος αι.

Διαιτολόγος, φαρμακολογος

65. Νεόφυτος ο Μοναχός 12ος αι.

εισηγητής των "ινδικών αριθμών" στο Βυζάντιο

66.Προδρομος ο Μοναχός 12ος αι.

Μαθηματικός, αστρονόμος αλλά και μονάχος ερημίτης

δάσκαλος του Νικηφόρου Βλεμμύδη

67.Μιχαηλ ο Ιταλικός 12ος

ασχολήθηκε και με αστρονομία.

68. Νικηφόρος Βλεμμύδης 1197-1272

μαθηματικός. Αστρονόμος, γεωγράφος, ιατρός, θεολόγος

η μεγαλύτερη πνευματική μορφή του 13ου αιώνα σπούδασε στην Νίκαια 4 χρόνια κλασσικές σπουδές και ιατρική στην Σμύρνη παρακολούθησε μαθήματα αριθμητικής, γεωμετρίας αστρονομίας και οπτικής στη Σκάμανδρο της

Τρωάδας. Έγραψε πολλά φυσικομαθηματικά βιβλία.

69. Γεώργιος Ακροπολιτης 1220 - 1282

πολιτικός, μαθηματικός, αστρονόμος

ίδρυσε στην Πόλη βιβλιογραφικό εργαστήριο για να αντιγράφονται και να διασώζονται

κείμενα και έργα προγενέστερων και αρχαίων

Το μεγάλο Παλάτι

70. Νικόλαος Μυρεψος 1222 - 1255

ιατρός, βοτανολόγος

Συγγραφέας του έργου "Δυναμερον" που περιλαμβάνει 2656 ιατρικές συνταγές

Αυτό το βιβλίο αποτέλεσε μέχρι και τον 15ο αιώνα το επίσημο φαρμακευτικό κώδικα της Δύσης και το επίσημο σύγγραμμα της ιατρικής σχολής του Παρισιού.

71. Μανουήλ Ολοβολος 1240 - 1290

αστρονόμος και μαθηματικός

72. Γεώργιος Παχυμερης 1242 - 1310

μέγας φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και ιστορικός

ασχολήθηκε με τον Διοφαντο. θεωρείται από τους πρώτους βυζαντινούς που ασχολήθηκαν με τα γραμμικά συστήματα. Έγραψε την τετραβιβλο (quadrivium)

73.Μαχιμος Πλανούδης 1255 - 1310

μαθηματικός, αστρονόμος, βιβλιογραφος και φιλόλογος

74. Μανουήλ Βρυέννιος 14ος αι.

Αστρονόμος, μαθηματικός, θεωρητικός μουσικός

75. Θεόδωρος Μετοχιτης 1260 - 1332

Πρόδρομος της ανθρωπιστικής αναγέννησης του 15ου αιώνα.

Μεγάλη επιστημονική μορφή του Βυζαντίου.

Αστρονόμος, μαθηματικός, φιλόσοφος και ιστορικός

Γράφει ο Μετοχιτης (τέλη 13ου αιώνα) "... σε μας που έχουμε την ίδια καταγωγή και την ίδια γλώσσα με κείνους (τους αρχαίους Έλληνες) και είμαστε διάδοχοι τους.."

Ο Ζεύσιππος δίπλα από τον Ιππόδρομο

76 Μανουήλ Φιλης 1275 - 1345

βοτανολόγος, ζωολόγος

77.Βαρλααμ ο Καλαβρος 1290 - 1348

Έλληνας φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός

Δάσκαλος του Πετράρχη και του Βοκκακίου.

Γράφει ο Βοκκάκιος σε ένα γράμμα του για τον Βαρλαάμ

"..,δεν υπήρχε ανάμεσα στους Έλληνες άλλος άνθρωπος με τόση αληθή σοφία και τόσες αμέτρητες γνώσεις" θεωρείται ένας από τους πρόδρομους της αναγέννησης.

Ο Στηβεν Ρανσιμαν ("η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση" σελ.82) τον θεωρεί ως έναν από τους ιδρυτές της σύγχρονης άλγεβρας. Ίδρυσε σχολή στην Θεσσαλονίκη στην οποία διδάσκονταν η φιλοσοφία, η αστρονομία και τα μαθηματικά.

78. Νικηφόρος Γρηγορας, από την Ηράκλεια του Πόντου 1295 - 1359

Μεγάλος σοφός της εποχής των Παλαιολόγων. Αστρονόμος και μαθηματικός και πλατωνικός φιλόσοφος. Μελέτησε επισταμένως το ζήτημα του ημερολόγιου και τον καθορισμό της εορτής του Πάσχα. Εξακρίβωσε το σφάλμα κατά τον υπολογισμό της πανσελήνου μετά την εαρινή ισημερία και βάσει αυτού κατάρτισε σχέδιο διόρθωσης του Πασχαλιου. Το σχέδιο το υπέβαλλε προς συζήτηση σε ομάδα σοφών την "Λογικήν Πανηγυριν" και στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β' το 1324. Το σχέδιο εγκρίθηκε, αλλά για να μην γίνει σύγχυση μεταξύ των αμαθών και προκαλέσει διχασμό στην εκκλησία, δεν προέβη στην διόρθωση. Έτσι η αλλαγή του ημερολογίου δεν έγινε το 1324,αλλα το 1578 από τον παπα Γρηγόριο τον 13ο και την Δύση.

79. Γρηγοριος Χιονιαδης 13ος-14ος αι.

Αστρονόμος και ιατρός στην Τραπεζούντα. Καθηγητής αστρονομίας στην Ακαδημία θετικών επιστήμων Τραπεζούντας.

80. Κωνσταντίνος Λυκιτης 13ος - 14ος αι.

Αστρονόμος. Δίδαξε στην Ακαδημία Τραπεζούντας.

Μελέτησε και ασχολήθηκε και με την οπτική.

81. Ιωάννης Πεδιασιμος 13οσ-14ος αι.

Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κων/πολεως.

έγραψε έργα με μαθηματικό / γεωδαιτικό περιεχόμενο.

82. Ιωάννης Αβραμιος 14ος αι.

Αστρονόμος, ιατρός

83. Ελευθέριος ο Ηλειος 14ος αι.

αστρονόμος

84. Θεόδωρος Μελιτηνιωτης 1310 - 1389

Ο μεγαλύτερος ίσως αστρονόμος του Βυζαντίου μετά τον Γρηγορα.

85.Ισαακ Άργυρος 1310 - 1372

μαθηματικός, αστρονόμος.

86. Δημήτριος Κυδωνης 1324 - 1398

πολιτικός, θεολόγος και μαθηματικός

μεταλαμπάδευσε στην Δύση πολύτιμες μαθηματικές γνώσεις.

87.Νικολαος Ραβδας 14ος αι.

μαθηματικός από την Σμύρνη

88. Μανουήλ Μοσχοπουλος 14ος αι.

λόγιος και μαθηματικός

89. Μιχαήλ Βαλσαμων 14ος αι.

ιερωμένος. φιλόσοφος και μαθηματικός

90. Γεώργιος Γεωμέτρης 14ος αι.

μαθηματικός

91, Δημήτριος ο Πεπαγωμενος 14ος αι.

Ζωολόγος, πτηνολογος, φαρμακολογος και ιατρος

92.Ιωαννης Κατραρης 14ος αι.

Έζησε στην Θεσσαλονίκη, κωμωδιογράφος και αστρονόμος

93.Νικολαος Καβάσιλας 14ος αι.

Μαθηματικός. Αστρονόμος και θεολόγος

Σε επιστολή του έδωσε μια ερμηνεία στα αίτια του σχηματισμού του ουράνιου τόξου.

Εκτέλεσε πειράματα πάνω στην διάθλαση του φωτός και στην πορεία των ακτινων, μέσα σε μια διάφανη σφαίρα με νερό. Στις εργασίες του Καβάσιλα στηρίχτηκαν οι δυτικοί για να εξηγήσουν το ουράνιο τοξο. Το 1611 ο Μαρξ Αντώνιο ντε ντομινις δημοσίευσε μια εξηγηση για το ουράνιο τόξο που δεν διαφέρει από την εξήγηση του Καβάσιλα 3 αιώνες πριν.

Ο Ζεύσιππος με θεά τον Ιππόδρομο

94. Ανδεας Λιβαδηνος 14ος αι.

Αστρονόμος, γεωγράφος

95. Μανουήλ ο Τραπεζούντιος 14ος αι.

Κληρικός, μαθηματικός και αστρονόμος

δίδαξε μαθηματικά στην Ακαδημία θετικών επιστημων Τραπεζούντας. θεωρείται απο πολλούς ότι ίδρυσε αστεροσκοπείο στην Τραπεζούντα. Επί εποχής του αναπτύχθηκε στην Ακαδημία η τριγωνομετρία.

96. Νεόφυτος Προδρομηνος 14ος αι.

Βοτανολόγος

97.Γεωργιος Χρυσοκοκκης 14ος αι.

αστρονόμος. Μαθηματικός και γεωγράφος

Δίδαξε αστρονομία στην Ακαδημία Τραπεζούντας.

98.Μανουηλ Χρυσολωράς 14ος-15ος αι.

Αστρονόμος, φιλόσοφος

99. Γεώργιος Γεμιστός (Πλήθων) 1355 - 1452

Μεγάλος Βυζαντινός φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός

Γνωστό το έργο του

100. Ιωάννης Χορτασμένος 1370 - 1437

αστρονόμος, μαθηματικός και γεωγράφος

101. Γεώργιος Αμιρουτσης 15ος αι.

μαθηματικός και αστρονόμος

Μέγας Λογοθέτης του Δαβίδ Κομνηνού τον οποίον πρόδωσε κατά πολλούς και "τιμήθηκε" από τον Μεχμετ τον τούρκο.

Ο Ιππόδρομος

«Ἂν ὁ πόλεμος πιαστῆ ἀπὸ κάτω, λίγα θὰ πάθετε· ἂν πιαστῆ ἀπὸ πάνω, θὰ καταστραφῆτε».

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ

Τοῦ Στεργίου Σάκκου
Καθηγητοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δὲν ἦταν μόνο ἕνας συναρπαστικὸς διδάσκαλος, ποὺ ἐκλαΐκευε τὶς μεγάλες θεολογικὲς ἔννοιες καὶ μὲ ἁπλὰ λόγια καὶ ζωντανὰ παραδείγματα τὶς ἔκανε προσιτὲς στὸ ἁπλοϊκὸ ἀκροατήριό του. Ἦταν συγχρόνως καὶ προφήτης. Ἀρκετὲς προφητεῖες ἐπιβεβαίωσαν τὴ διδασκαλία του, τὸν ἀπέδειξαν ἅγιο ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν καθιέρωσαν στὴ συνείδησι τοῦ λαοῦ καὶ στὴν ἱστορία ὡς προφήτη.
Γιὰ τὴ δόξα τοῦ Κυρίου καὶ τὴ μετάνοια ψυχῶν ὁ ἅγιος Κοσμᾶς καὶ σημεῖα ἔκανε καὶ προφητεῖες εἶπε. Ὑποστηρίζεται ὅτι στὶς προφητεῖες του ἐπηρεάσθηκε ἀπὸ τὴν «Ὀπτασία τοῦ Ἀγαθαγγέλου», ἕνα χρησμολογικὸ κείμενο ποὺ κυκλοφοροῦσε εὐρύτατα στὶς μέρες του ἀνάμεσα στοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες καὶ καλλιεργοῦσε ψεύτικες ἐλπίδες κούφιας παρηγοριᾶς γιὰ τὸ «ξανθὸ γένος», ποὺ θὰ βοηθοῦσε στὴν ἀπελευθέρωσι ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Ἀλλὰ πουθενὰ μέσα στὶς «Διδαχές» του, ὅπου διαφυλάσσεται ἡ αὐθεντικὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, δὲν ὑπάρχει δεῖγμα αὐτῆς τῆς νοοτροπίας.
Ἔχω τὴ γνώμη ὅτι ἡ ἐντύπωσι αὐτὴ δημιουργήθηκε ἐξ αἰτίας ὠρισμένων πλαστῶν προφητειῶν καὶ διαφόρων λαϊκοθρησκευτικῶν χρησμῶν, ποὺ ἀποδόθηκαν στὸν Πατροκοσμᾶ καὶ διεκδικοῦν σήμερα τὴν πατρότητά του. Αὐτὰ προκαλοῦν βέβαια κάποια ἐντύπωσι στοὺς ἀδαεῖς, στὴν πραγματικότητα ὅμως ὄχι μόνο δὲν ὠφελοῦν, ἀλλὰ καὶ πολὺ ἐπιζήμια εἶνε, διότι, ὅταν ἀποδεικνύεται τὸ νόθο τους, τίθεται σὲ ἀμφισβήτησι καὶ ἡ γνησιότητα τῶν ἀληθινῶν προφητειῶν.
Εἶνε ἀνάγκη, λοιπόν, νὰ γίνη ἕνας διαχωρισμός, ἕνα ξεκαθάρισμα ἀνάμεσα στὶς πραγματικὲς προφητεῖες τοῦ ἁγίου καὶ στοὺς ἀνεύθυνους χρησμοὺς καὶ ἀφορισμούς, ποὺ τόσο ἄφθονοι κυκλοφοροῦν. Τὸ ὑγιὲς καὶ δοκιμασμένο κριτήριο καὶ τὴ διάκρισι αὐτὴ θὰ μᾶς τὰ προσφέρει ἡ Ἁγία μας Γραφή, ἡ πηγὴ καὶ τὸ ταμεῖο τῆς ἀληθινῆς προφητείας.
Καμμία ἀπὸ τὶς χιλιάδες προφητεῖες, τῆς ἁγίας Γραφῆς, δὲν ἔχει σχέσι μὲ χρησμοὺς καὶ ἐλλιπογράμματες προτάσεις, ὅπου προσθέτοντας τὰ ἀνάλογα φωνήεντα ἢ σύμφωνα, σχηματίζεται ἡ προφητικὴ ρῆσι. Ὅλα αὐτὰ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ τὰ ἀπορρίπτει καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν τὰ υἱοθέτησε ποτέ.
Ἡ προφητεία στὴν Ἁγία Γραφὴ ἔχει τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ὅτι συμπλέκεται μὲ ἱστορικὰ γεγονότα, συνδέεται μὲ πρόσωπα καὶ πράγματα τῆς ἱστορίας καὶ ἐκπληρώνεται σταδιακὰ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου. «Ἡ προφητεία ποὺ λέγεται συγκαλυμμένα, ξεκαθαρίζεται μετὰ ἀπὸ τὴν ἔκβασι τῶν πραγμάτων καὶ ποτὲ πρὶν ἀπὸ αὐτά», σχολιάζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Καὶ ἀλλοῦ παρατηρεῖ· «Ὁ Θεὸς συνδέει τὴ μία προφητεία μὲ ἄλλες, τὴν ἐγγύτερη μὲ τὶς ἀπώτερες. Ἔτσι παρέχει ὡς μέγιστη ἀπόδειξι τῶν μελλόντων τὴν προφητεία ποὺ πραγματοποιεῖται στὴν παροῦσα γενιά». Ἔχουμε δηλαδὴ μία ἁλυσίδα ἀλληλένδετων προφητειῶν, στὴν ὁποία ἡ τελευταία προφητεία ἀναφέρεται στὸ μεγάλο σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, ἐνῶ οἱ προηγούμενες ἀφοροῦν σὲ διάφορα περιστατικὰ τῆς ἱστορίας. Ἔτσι, καθὼς ἐκπληρώνονται μία μία με τὴ σειρὰ οἱ προφητεῖες σ᾿ αὐτὴ τὴν ἁλυσίδα, χαλκεύεται ἡ ἐγγύησι καὶ ἡ βεβαιότητα ὅτι καὶ ἡ τελευταία, ἡ ἐσχάτη μεγάλη προφητεία, εἶνε γνήσια καὶ θὰ ἐκπληρωθῆ ὁπωσδήποτε. Ἐξ ἄλλου, καθὼς κάθε προφητεία τῆς σειρᾶς ἐκπληρώνεται σὲ διαδοχικὲς γενιὲς καὶ ἐποχές, ἡ δύναμι τῆς προφητείας διατηρεῖται ἀκέραιη ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ διατυπώθηκε, μέχρι τὴν τελευταία ὥρα ποὺ θὰ ὁλοκληρωθῆ.
Μὲ ἄλλα λόγια ἡ βιβλικὴ προφητεία προσφέρεται μὲ τὴν ἴδια τὴν ἱστορία καὶ μάλιστα ἡ προφητεία προηγεῖται τῆς ἱστορίας καὶ ἡ ἱστορία προωθεῖ τὴν προφητεία. Πρόσωπα, γεγονότα, περιστατικὰ τῆς ἱστορίας μεταφέρουν τὴν προφητεία καὶ διαφυλάσσουν τὸ μήνυμά της ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά. Τὸ προφητικὸ βλέμμα προσηλώνεται βέβαια στὸν Μεσσία καὶ τὴ μεσσιακὴ ἐποχή. Γιὰ νὰ φθάση ὅμως ἐκεῖ, διασχίζει τοὺς ἐνδιάμεσους αἰῶνες, σταματᾶ σὲ καίρια ἱστορικὰ συμβάντα, τὰ ἐπισημαίνει, τὰ προβάλλει καὶ τὰ καθιστᾶ μάρτυρες ἀξιόπιστους γιὰ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς μεσσιακῆς προφητείας.
Οἱ προφῆτες ἐπίσης τῆς ἁγίας Γραφῆς συχνὰ χρησιμοποιοῦν διάφορα σύμβολα, τὰ ὁποῖα γίνονται ἄφωνοι ἀλλὰ παραστατικοὶ μάρτυρες τῆς προφητείας.
Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο διατυπώνονται καὶ οἱ προφητεῖες τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὁ Κύριος π.χ. προφητεύοντας τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου περιπλέκει τὴν περιγραφὴ μὲ τὴν προφητεία γιὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ (Ματθ. 24, Μάρκ. 13, Λουκ. 21, 5-38). Ἡ καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ συνέβη, ὅταν ζοῦσαν ἀκόμη πολλοὶ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ εἶχαν ἀκούσει τὴν προφητεία ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Κυρίου. Ἡ ἐκπλήρωσι αὐτῆς τῆς προφητείας ἐγγυᾶται ὅτι καὶ ἡ ἄλλη, τὴν ὁποία ὁ Κύριος εἶπε συγχρόνως, σχετικὰ μὲ τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου θὰ ἐκπληρωθῆ στὸν κατάλληλο καιρό.
Σὲ ἄλλες περιπτώσεις οἱ προφητεῖες τοῦ Κυρίου συνδέονται μὲ διάφορα σημεῖα. Ὅταν π.χ θεράπευσε τὸ δοῦλο τοῦ ἑκατοντάρχου, προφήτευσε καὶ τὴ συμμετοχὴ τῶν ἐθνικῶν στὴν Ἐκκλησία· «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν ἤξουσι καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 8,11). Ἔτσι, οἱ σύγχρονοί του ποὺ εἶδαν τὸ σημεῖο τὸ ἔχουν ὡς ἐγγύησι γιὰ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς προφητείας καὶ ἐμεῖς ποὺ ζοῦμε τὴν ἐκπλήρωσι τῆς προφητείας, βεβαιωνόμαστε γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ σημείου καὶ ὅτι αὐτὸς ποὺ τὸ πραγματοποίησε εἶνε ὁ Θεός.
Τὰ γνωρίσματα τῆς βιβλικῆς προφητείας παρουσιάζουν ὑπὸ κλίμακα καὶ οἱ προφητεῖες τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ. Συμπλέκονται δηλαδὴ μὲ ἱστορικὰ γεγονότα καὶ λαμβάνουν ὡς μάρτυρες διάφορα σημάδια, κυρίως σταυρούς, ποὺ ἔστηνε ὁ ἴδιος. Θὰ ἀναφέρω μερικὲς τέτοιες προφητεῖες, οἱ ὁποῖες μαρτυροῦνται ἀναμφισβήτητα, ἂν καὶ εἶνε ἀπὸ τὶς πλέον ἄγνωστες. Οἱ δυὸ πρῶτες εἶνε ἀνέκδοτες καὶ ἀποτελοῦν προσωπική μου κατάθεσι. Ἡ τρίτη καὶ ἡ τέταρτη δὲν ἔχουν ἐπισημανθῆ, ὅσο γνωρίζω, ἀπὸ ἄλλον ἑρμηνευτῆ, τὴν δὲ πέμπτη θεωρῶ κατ᾿ ἐξοχὴν χαρακτηριστικὴ τῆς προφητικῆς νοοτροπίας τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ...(η συνεχεια στην επόμενη ανάρτηση)

ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ Ο ΚΑΙΡΟΣ !

.

THE SAINT JOHN VATATZIS, THE EMPEROR OF BYZANTIUM, THE GREAT BENEFICENT

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Eίναι άλλο η λαϊκή παράδοση και άλλο το θέλημα του Θεού, που φανερώνεται δια των προφητειών. Η προφητεία του Λέοντος του Σοφού, είναι σαφής (σοφόν το σαφές). "Και Άγιος τω Κυρίω..."

Ο Παλαιολόγος δεν είναι στα δίπτυχα της Εκκλησίας ως άγιος, διότι υπάρχει το συλλείτουργο με τον Πάπα, το οποίο εμποδίζει την ανακήρυξή του σε άγιο.

Αντίθετα ο Βατάτζης είναι μέγας Άγιος της Εκκλησίας μας, έγινε γνωστός με το προσωνύμιο "Ο πτωχός" διότι ενεδύετο φτωχικά και ζούσε καλλιεργώντας το χωράφι του όπως όλος ο κόσμος, ήταν εξόριστος, ήταν γηραιός και γενικά όλες οι περιγραφές μόνο στο πρόσωπό του συγκλίνουν. Eρευνητής

 

To Μοναστήρι του Αυτοκράτορα Βατάτζη μέχρι το1922. Ένα μυστήριο μνήμα και μια παληά εικόνα.

Πάνω σε μια χαμηλή πλαγιά του Νύφ-ντάγ, οροσειράς του Τμώλου που οι αρχαίοι το ωνόμαζαν Όλυμπο, πάνω από το Μπουνάρμπασι, υπάρχει μια πηγή με άφθονο νερό που βγαίνει μέσα από βράχους και που οι χωριανοί την έλεγαν «της Παναγιάς το μπουνάρι». Πλάϊ στην πηγή υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος και ένα πεύκο. Η γύρω περιοχή ελεγόταν ως το 1922 ακόμη «Μοναστήρι» και εκεί ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, χτισμένη η βασιλική Μονή των Λέμβων (ή της Λέμβου, ή του Λέμβου), αφιερωμένη εις την παναγίαν Θεοτόκον. Η ονομασία προέρχεται, χωρίς άλλο, από παραφθορά της λέξης Όλυμπος. Μονή του Ολύμπου, του Λέμπου, του Λέμβου, της Λέμβου και τέλος Μονή των Λέμβων. Κανένα σημάδι δεν υπάρχει σήμερα που να φανερώνη πως άλλοτε υπήρχε εκεί το πλούσιο και περίφημο αυτό μοναστήρι, που τώχτισε στις αρχές του 13^ου αιώνα ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Βατάτζης, πάνω στη θέση άλλου παλαιότερου μοναστηριού.

Ο Βατάτζης επροίκησε το μοναστήρι με πολλά κτήματα, που έφταναν ως τη Μαινεμένη και τούτο για να μπορή να συντηρήται άνετα. Ανάμεσα στα κτήματα αυτά ήταν και η Βάρις ή Μήλα της εποχής εκείνης, το Μπαϊρακλή δηλαδή, ή Πασά-κιοϊ των ιδικών μας χρόνων (χωριό του πασά, γιατί εκεί έμενε ο Γιαχγιά πασάς που είχε πολλά κτήματα στον Κάμπο.Κοντά στο Μπαϊρακλή είχε επίσης παλαιότερα πολλά κτήματα και ο Θρασ. Πιττακός).

Από τα έγγραφα της Μονής βλέπομε πώς το Μπαϊρακλή ήταν τότε μια περιοχή αρκετά μεγάλη.

Είχε στην κατοχή του του αλυκές, κοντά στις εκβολές του Τσαγιού του Μπουρνόβα, είχε δυο εκκλησιές: της αγίας Μαρίνας και του αγίου Θεοδώρου, και μιαν άλλη καταστραμμένη, κι είχε ακόμη κι ένα μοναστηράκι: το μετόχι του αγίου Γεωργίου. Τα κτήματα του άρχιζαν από την παραλία και προχωρούσαν μέσα στον κάμπο του Μπουρνόβα, καθώς και σε αρκετή απόσταση από την άλλη πλευρά προς τη Μαινεμένη.

Οι κάτοικοί της ήσαν 22 οικογένειες με περισσότερα από 86 μέλη. Τα σύνορα της περιοχής της Μονής των Λέμβων «ο καθολικός περίορος» σημειώνονται με πολλές λεπτομέρειες σε έγγραφο του 1235, που συντάχθηκε από τον στρατοπεδάρχη Φωκά, «δια ορισμού βασιλέως Ιωάννη». (….)

Μια από τις οικογένειες που κατοικούσαν στον Μπουρνόβα από την εποχή εκείνη, και την οποίαν απαντούμε και πολύ αργότερα, ήσαν οι Γορδάτοι. ΄Ενας από αυτούς ονομαζόμενος Θεόδωρος έγινε καλόγερος και κατατάχτηκε στη Μονή των Λέμβων. (…)

Φαίνεται πως οι Μπουροβαλήδες ήσαν άνθρωποι σκαιοί, αυθαίρετοι και παλληκαράδες.

Περιφρονούσαν τα δικαιώματα του μοναστηριού, καταπατούσαν τα κτήματά του, έσπαζαν και λεηλατούσαν τις αποθήκες του και όταν οι καλόγεροι κατέβαιναν να διαμαρτυρηθούν, εκείνοι ωπλισμένοι με ακόντια, τόξα και άλλα παρόμοια όπλα τους εκακοποιούσαν και κάποτε τους εσκότωναν . Οι αυθαιρεσίες των αυτές και η βάναυση συμπεριφορά των ανάγκασε το μοναστήρι το 1232 να κάνη αναφορά στον ίδιο το βασιλιά Βατάτζη και να ζητήση την επέμβασί του. Ο Αυτοκράτωρ διέταξε τότε τον γραμματέα του «δούκα του θέματος των Θρακησίων, Φωκάν Αυτορειανόν» να πάη επί τόπου, να κάνη ανακρίσεις και, αν τα παράπονα των καλογέρων αποδειχτούν αληθινά, να τιμωρήση τους υπαιτίους και να τους αναγκάση να πλερώσουν τις ζημιές. (….)

Από την έκθεση που συνετάγη φαίνονται με αποδείξεις όλες οι άδικες πράξεις και τα «κακουργήματα» των Μπουρνοβαλήδων εναντίον των δύστυχων καλογέρων.(….)

Στον Μπουρνόβα, πάνω σ΄ένα ύψωμα στη βορειοανατολική πλευρά του, υπάρχει μια θέση που λεγότανε «τσακμάκι», από ένα μεγάλο πεύκο,πούχε στη ρίζα του ένα χαμηλό μάντρωμα και μέσα σ΄αυτό ένα μνήμα και άπειρα κρεμασμένα κουρέλια. Το μνήμα έλεγαν πως ήταν τούρκικο, χωρίς όμως κανείς να ξέρη ποιος ήταν θαμμένος εκεί.

Θάταν κανείς από τους παλιούς εκείνους ανώνυμους ιερωμένους που τους τιμούσαν πολύ και τους έθαβαν σε περίοπτα μέρη και τους έδιναν το γενικό όνομα «Ντεντές» σαν να λέμε εμείς Άγιος. Τον Ντεντέ τους ετιμούσαν οι Τούρκοι εκεί, μα στον ίδιο χώρο λάτρευαν και οι δικοί μας τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, όπως τον έλεγαν που γιάτρευε τον «παροξυμό».

Μετρούσαν ένα κουρέλι ή μια κλωστή ως το μποϊ του αρρώστου και το κρεμούσαν εκεί σ’ ένα κλαδί πουρναριού.

Κατά παράξενο τρόπο σ΄εκείνο το σημείο συνέπεφτε ένα κοινό προσκύνημα και των Τούρκων για τον Αη Γιάννη μας και των Χριστιανών για τον Ντεντέ τους.

Στην άλλη άκρη του λόφου, προς το νότο, υπήρχε η μικρή εκκλησία που έχτισε το 1909, απέναντι στο σπίτι της η σεβαστή κερά Πηνελόπη Σοφιανοπούλου, στο όνομα πάλι του Αη Γιάννη.

Η απόσταση μεταξύ των δύο αυτών ακραίων σημείων του χωριού είναι περίπου πεντακόσια μέτρα, η δε συνοικία λεγότανε από μας γενικά Αη Γιάννης, και ένα τμήμα της Ηράκλειο. Από πού άρα γε να πήρε το όνομα αυτό; Όχι βέβαια από τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, γιατί εκεί κοντά δεν υπήρχαν κατοικίες, ούτε κι από το μικρό εκκλησάκι της Σοφιανοπούλου, που χτίστηκε τελευταία. Κοντά όμως στην εκκλησούλα αυτή υπήρχε ένα φτωχόσπιτο, σ΄ένα δωμάτιο του οποίου επήγαινε ο κόσμος και προσκυνούσε μια παληά εικόνα του Αη Γιάννη. Έλεγαν πως την εικόνα αυτή την βρήκε σε μια σπηλιά εκεί κοντά η γρηά Ελένη Τελάλη. Δε θάταν λοιπόν δυνατό να υποθέσωμε ότι κάπου μέσα στην περιοχή αυτή βρισκότανε η παληά εκκλησία του 13^ου αιώνα, που καταστράφηκε από τους πρώτους Τούρκους κατακτητάς, αλλά διασώθηκε η εικόνα του αγίου, για να ξαναβρεθή πρώτα μέσα στην σπηλιά, ύστερα στο φτωχό σπιτάκι και κατόπιν στη νεώτερη εκκλησούλα που το αντικατέστησε…..

(Μικρασιατικά Χρονικά, 1955, από ανέκδοτο βιβλίο του Ν. Καραρά «Ιστορική τοποθέτηση του χωριού Μπουρνόβας> )